مجله اینترنتی پارسی گو: ازدواج موقت آداب و شرایطی دارد و برای افراد مجردی که شرایط ازدواج دائم را ندارند، راهکاری مشروع برای فرار از آلوده شدن به گناه است. در این مطلب به بررسی ازدواج موقت و شرایط آن پرداخته ایم و تلاش کرده ایم به این سوال پاسخ دهیم که چرا ازدواج موقت بدون اجازه همسر اول خیانت محسوب می شود.
به طور خلاصه باید گفت: اولا ازدواج موقت بدون اجازه همسر اول با توجه به تعهد مرد در شرایط ۱۲ گانه ازدواج که هم عرفا و اخلاقا متعهد به انجام آن شده است و هم به لحاظ قانونی آنرا امضاء کرده است، نه تنها جایز نیست که هم حرام شرعی است و هم خلاف قانونی. جدای از آن و دوما «ازدواج موقت» برای کسی که ازدواج دائم داشته است و شرایط ازدواج موقت را ندارد، بی وفایی و «خیانت» محسوب می شود و کانون خانواده را از هم می پاشد.
شماره ۱۲ شروط دوازده گانه ازدواج که مرد هنگام ازدواج متعهد به انجام آن می شود، به صراحت بیان می دارد: «زوج همسر دایمی دیگری بدون رضایت زوجه (ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسر) اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.»
حال با توجه به شرایط این بند سوالات ذیل پیش می آید:
- اگر مرد قبل از ازدواج دائم خویش مطرح کند که ممکن است در آینده ازدواج موقت داشته باشد، آیا خانواده مرد حاضرند برای خواستگاری با مرد همراه شوند؟
- اگر مرد قبل از ازدواج دائم خویش به خانواده همسر آینده خود بگوید قرار است در آینده ازدواج موقت داشته باشد، آیا خانواده با ازدواج او موافقت می کنند؟
- آیا اگر زنی که مرد به خواستگاری او رفته بداند که ممکن است مرد در آینده به ازدواج موقت دست بزند، آیا راضی به ازدواج می شود؟
- آیا اگر مرد خود را به جای همسر آینده خویش قرار دهد، حاضر است با شخص بوالهوسی که هرآن ممکن است به همسر خود خیانت کند و (بدون داشتن شرایط) ازدواج موقت داشته باشد، ازدواج کند؟
این سوالات را باید وجدان هر مرد مرد بدهد و قبل از لغزیدن در زندگی، به این سوالات و سوالات فراوان دیگر فکر کند. بله؛ «وجدان» را تربیت خانوادگی شکل می دهد و طبعا نمی توان از همه انتظار داشت که از منظر اخلاقی «وفادار» باشند و از نظر وجدانی «مقید». اما به هر حال قدرت تفکر به هر کس این فرصت را می دهد که در مورد انتخاب خود خوب فکر کند. بله: «فکر کردن»، «مطالعه» و «مشورت» همیشه حلال مشکلات است.
پاسخ سوالات فوق در شرایط معمول بسیار روشن است. از این جهت این جمله بین مشاوران خانواده معروف و مشهور شده است که: «ازدواج موقت تنوع طلبی و شهوت رانی مرد محسوب می شود.» البته بدیهی است که در شرایط خاص، مانند نبود همسر به مدت طولانی، مشکل و بیماری همسر و… شرایط متفاوت است که البته باز به لحاظ اخلاقی، وفاداری به همسر در چنین شرایطی معنا پیدا می کند.
شروط تنظیم سند ازدواج در محضر اسناد رسمی چیست؟
در بند الف. شرط انتقال تا نصف دارایی در نظر گرفته شده، که با هدف حمایت از زن مطلقه درج شده است. البته این بند یک نهاد قراردادی است که بر اساس توافق طرفین ایجاد می‌شود و چنانچه شوهر از قبول آن امتناع کند، حقی برای زن بوجود نمی‌آید. لیکن اگر مرد ذیل آنرا امضاء کند، می‌پذیرد که در صورتی که زن خواهان طلاق نباشد و تقاضای طلاق نیز ناشی از تخلف زن از وظایف زناشویی نباشد، تا نصف دارایی موجود خود را که در دوره ازدواج بدست آورده، بلاعوض به زن انتقال دهد.
اما در بند ب. شرایط قانونی دوازده گانه ذیل گنجانده شده، که این امکان را به زن می‌دهد، در مواردی به وکالت از جانب مرد خود را مطلقه کند.
شرایط دوازده گانه ازدواج دائم که زوجین به انجام آن متعهد می شوند و امضا می کنند
بند ب- ضمن (عقد نکاح/ خارج لازم) زوج به زوجه وکالت بلا عزل با حق توکیل غیر داد که در موارد مشروحه زیر با رجوع به دادگاه و اخذ مجوز از دادگاه پس از انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه نماید و نیز به زوجه وکالت بلا عزل با حق توکیل غیر داد تا در صورت بذل از طرف او قبول کند.
توضیح: این بند بیانگر این مطلب است که زن در صورت تحقق هر یک از شرایط زیر، از ناحیه مرد وکیل است خودش شخصا یا با انتخاب فرد دیگری به عنوان وکیل به دادگاه مراجعه کند و پس از اثبات ادعا درخواست طلاق نماید.
این موارد ۱۲ گانه شامل موارد زیر است:
- استنکاف شوهر از دادن نفقه زن (عدم پرداخت هزینه زندگی و خرجی همسر) شش ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تادیه نفقه و همچنین در موردی که اجبار شوهر هم ممکن نباشد.
- سوء رفتار یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل نماید. توضیح: بدرفتاری غیر قابل تحمل مرد با زن و فرزندان.
- ابتلا زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره آمیز باشد. توضیح: بیماری خطرناک غیر قابل درمان مرد در حدی که سلامت زن را به خطر بیندازد.
- جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد. توضیح: دیوانه بودن مرد در زمانی که امکان فسخ نباشد.
- عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد. توضیح: اشتغال مرد به کاری که به حیثیت و آبروی زن و مصالح خانوادگی او لطمه می‌زند.
- محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی در اثر عجز از پرداخت منجر به پنج سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعا منتهی به پنج سال بازداشت یا بیشتر شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد. توضیح: محکومیت به حبس از پنج سال به بالا (در زندان بسر بردن مرد به عنوان محکومیت در حال اجرا از پنج سال به بالا)
- ابتلا زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خللی وارد آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد. توضیح: اعتیادی که به اساس زندگی خانوادگی ضرر بزند، مانند اعتیادی که منجر به بیکاری مرد، فروش اثاثیه منزل و وارد نمودن ضرر به سلامت جسمی و روحی زن و فرزند گردد.
- زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند. تشخیص ترک زندگی خانوادگی (تشخیص عذر موجه با دادگاه است) یا اینکه زوج شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید. توضیح: ترک بدون علت خانواده یا غیبت یکسره شش ماهه بدون دلیل موجه.
- محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب به جرم و اجرای هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب به جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زن باشد. تشخیص اینکه مجازات مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زن و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.توضیح: اجرای هر نوع مجازاتی که آبرو و موقعیت زن را به خطر اندازد. از جمله موادریکه زن می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند، محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب به جرم و اجرای هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب به جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زن باشد.
- در صورتی که پس از گذشت پنج سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن (بچه دار نشدن مرد) و یا عوارض جسمی دیگر صاحب فرزند نشود.
- در صورتی که زوج مفقودالاثر (غیبت طولانی شوهر) شود و ظرف شش ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
- زوج همسر دایمی دیگری بدون رضایت زوجه (ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسر) اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به همسران خود اجرای عدالت ننماید.
ازدواج موقت چطور زندگی دائمی مرد را نابود می کند؟
در این بخش در جستجوی پاسخ این سوال خواهیم بود که چطور ازدواج موقت زندگی مرد را نابود می کند و چطور زندگی دائمی مرد، متأثر از هوسرانی کوتاه مدت او نابود خواهد شد. با ما همراه باشید:
اسلام در شرايط خاصي، تعدد زوجات را تجويز نموده است. مسئلة ازدواج مجدّد (موقت، دائمي) را بايد مثل طلاق از باب اضطرار و ضرورت اجتماعي و فردي در شرايط خاصّي نگاه كرد. همانطوركه طلاق در مواقع خاص و آخرين چاره است و در حالت عادي از مبغوض ترين امور است، ازدواج مجدّد نيز براي عدّه اي خاص با شرايط سخت، تشريع شده است. (مظاهری،۱۳۶۴: ۱۴۰)
«اين كار (ازدواج موقت) براي كسي رواست كه خداوند او را با داشتن همسري از اين كار بي نياز نكرده است. امّا كسي كه داراي همسر است فقط زماني مي تواند دست به اين كار بزند، كه دسترسي به همسرش نداشته باشد.» (مطهری،۱۳۶۹: ۸۲)
براي كسي كه همسر دائمي دارد و مي تواند با او نيازهاي ضروري جنسي خود را بر طرف سازد نيازي به اين متعه نمي باشد. امام كاظم ـ عليه السّلام ـ فرمود: «تو را با متعه چه كار و حال آنكه خداوند تو را از آن بي نياز كرده است.» (مطهری،۱۳۶۹: ۸۲)
حجت الاسلام محمد الهی در گفتگو با رادیو فردا بیان می دارد: «ما البته همیشه دفاع‌مان از ازدواج دائم است و ازدواج موقت به صورتی که صیغه گفته می‌شود، فقط در حالت‌های استثنایی و براساس ضرورت‌های اجتماعی است. مثلاً برای جوان‌ها که بلوغ جنسی‌شان ممکن است خیلی زودتر از بلوغ اقتصادی‌شان شروع شود، این یک راه است.»
وی همچنین درباره تنوع طلبی مردان در ازدواج موقت بیان می دارد: «یکی از بحث‌هایی که می‌کنند بلوغ جنسی زودتر، قبل از بلوغ اقتصادی است. خب اینکه باید به آن مهریه بدهد. باید به طرف پول بدهد که تحت عنوان متعه با او سکس داشته باشد. علت اینکه به درستی در جامعه ما پذیرفته نشده – که خیلی هم خوب است- این نشان می‌دهد که فرهنگ ما از مذهبی که به ما القا می‌شود بسیار بسیار جلوتر است و مردم باز مسئولیت‌پذیرتر هستند. چون صیغه در حقیقت تنوع‌طلبی مردها را ارضا می‌کند.»
رضوان مقدم پژوهشگر حوزه زنان نیز در گفتگو با رادیو فردا معتقد است: «مسئله خودِ زنِ صیغه‌ای است. من به‌طورجدی می‌گویم این تن‌فروشی است. فروشنده زن است. خریدار مرد است. ما تعارف هم با هم نداریم.»
وی در رابطه با سیری ناپذیری مردان هوسران در بحث ازدواج موقت نیز بیان می دارد: «صیغه در حقیقت آنارشیسم جنسی و یک ناامنی است. یک ناامنی در روابط جنسی هم چه برای خانواده، به هر حال وقتی مرد این حق را دارد که چندین صیغه داشته باشد، بی‌نهایت صیغه داشته باشد، خود این یک آنارشیسم جنسی است.» خانم مقدم در ادامه نیز به این نکته اشاره می کند که خود مرد، همسر دائم و فرزند کسی که اهل ازدواج موقت است ناخواسته دچار مشکلات روحی و روانی متعدد می شوند.
چرا ازدواج موقت بدون اجازه همسر اول خیانت تلقی می شود؟
ازدواج موقت اگر دلایل موجه و معقول نداشته باشد، حتی با اجازه همسر اول منتج به تضعیف پیمان زناشویی می شود و به نوعی بی وفایی تلقی می گردد. حال اگر این ازدواج بدون اجازه همسر اول باشد، رسما خیانت است و به علت نقض تعهد اخلاقی و قانونی مرد، زن در صورت داشتن اسناد محکمه پسند، با واسطه همین خیانت از شوهرش جدا شود.
پیشتر بیان شد که مرد ضمن تعهد اخلاقی و عرفی در هنگام ازدواج دائم، به صورت قانونی نیز با پذیرش و امضای شروط ۱۲ گانه ازدواج تعهد داده است تا به همسرش وفادار باشد و طبق مر شرط ۱۲ شروط ازدواج دائم، اگر شرایط ازدواج موقت به وجود بیاید، این امر تنها با اجازه همسر اول شرعی و قانونی محسوب می شود. بنابراین چه به لحاظ قانونی و چه به لحاظ اخلاقی، ازدواج موقت بدون اجازه همسر اول خیانت محسوب می شود.
در حال تکمیل…
منابع:
- مظاهري، حسين، نظام خانواده در اسلام، مشفق، ۱۳۶۴
- مطهري، مرتضي، نظام حقوق زن در اسلام، صدرا، چاپ چهاردهم، ۱۳۶۹، ص ۸۲.
- رادیو فردا. «صیغه تنوع طلبی قانونی مردان یا حمایت از زنان؟» گفتگو با کارشناسان دینی و خانواده. به کوشش فهیمه خضر حیدری. تاریخ انتشار: ۱۹ مرداد ۱۳۹۶
نویسنده: احمد طحانی. (اختصاصی پارسی گو)
منبع: مجله اینترنتی پارسی گو
درج مطالب مجله اینترنتی پارسی گو با ذکر منبع (www.parsigoo.com) بلامانع است.