مجله اینترنتی پارسی گو: افراط و تفریط همیشه بد است. چه در مباحث مادی و چه غیر از آن. در مباحث مادی افراط و تفریط می تواند در نقش فقیر ولخرج و ثروتمند خسیس نمود داشته باشد. افراط و تفریط در هر امری ناپسند بوده و مخالف با دستورات دین مبین اسلام و اخلاق است.
به نوشته روزنامه جوان تن دادن به هر دوی آن‌ها باعث دوری از اخلاق انسانی خواهد شد و نتایج سوئی را نیز به دنبال دارد. بهتر است در هر امری حد میانه و وسط را مد نظر قرار داده و به قول معروف نه شور شور باشیم و نه بی‌نمک. امروزه این افراط و تفریط‌ها به‌وضوح و وفور در جوامع مختلف به چشم می‌خورد. از خسیس‌بازی‌هایی که باعث بیرون زدن چشمانمان از حدقه می‌شود گرفته، تا ریخت‌وپاش‌های عجیب‌وغریب و به‌یادماندنی! افراط، تفریط، اسراف و تبذیر ابتدا باعث رنجش و انزوای خود فرد و بعد طرد شدن او توسط آشنایان و خانواده خواهد شد و جالب اینکه اسراف در هر امری هم امکان‌پذیر است. مانند: مال، جلب توجه، فرزندپروری، شخصیت و…
ثروتمند بخیل ثروتمند خسیس
تفریط در هر امری تنها موجب عذاب و کلافگی، بلکه به مرور زمان طرد شدن توسط جامعه و انزوا خواهد شد. از تفریط در مال و منال گرفته تا دین و… مرد سالخورده‌ای را می‌شناسم که تفریط عجیبی در مال و دارایی‌هایش دارد. او دارای حقوق ثابتی است و شرایط مالی بسیار مطلوبی دارد. از طرفی هم تنها زندگی کرده و خرج زیادی هم ندارد. یعنی به‌راحتی می‌تواند هم زندگی راحت و ایده‌آلش را داشته باشد و هم مقداری پس‌انداز. اما او بیشتر به تحمل زندگی سخت و فراهم آوردن شرایطی همچون گرسنگان سومالی برای پس‌انداز بیشتر علاقه دارد.
هر بار که او را می‌بینم با خود می‌اندیشم که آن پیرمرد با قرار دادن خود در شرایط فوق‌العاده سخت و ماندن حسرت همه چیز بر دلش به فکر جمع مال دنیا برای کدام فرداست؟ انگار درون پیله‌ای خود را حبس کرده. چنان ریاضتی می‌کشد که مثال خاص و عام شده است. این اخلاق ناپسند او موجب طرد شدنش توسط خانواده و اقوامش شده تا جایی که نوه‌های او دیگر در کنار پدربزرگشان لذت نمی‌بردند. حتی گاهی شنیدن نامش هم باعث رنجش آن‌ها می‌شود.
اسراف نیز تجاوز از حد اعتدال است و در ابعاد گوناگونی امکان رخ دادن این پدیده وجود دارد. مانند: اسراف در آب، غذا، پوشاک، انرژی و… امام صادق (ع) می‌فرمایند: «کمترین اسراف دور ریختن آب ته ظرف است.» جامعه بشری روزبه‌روز به بحران کم‌آبی و کمبود غذا نزدیک‌تر می‌شود و علت تنها در نحوه مصرف است، مانند: روش‌های غلط آبیاری، دور ریختن غذا در خانه و بخش اعظم آن در تالار‌ها و رستوران‌ها، اسراف آب در شست‌وشو و مصارف خانگی، پر کردن روزانه آب استخر‌های خانگی و… همچنین اسراف در مصرف انرژی برق. کم نیستند خانه‌هایی که با بی‌آبی و قطع برق سر می‌کنند و دلیل آن هم مصرف بی‌حد و بی‌ملاحظه افراد دیگر بوده که سبب افت فشار و بی‌سهم ماندن تعدادی از هم‌وطنانمان می‌شود.
فقیر ولخرج فقیر خرج کن
تبذیر نیز به معنای ریخت‌وپاش و هدر دادن مال است. تبذیر در برگزاری مراسم‌های عروسی امروزه به وفور دیده می‌شود. برای رسیدن دو فرد به هم و ازدواج و وصلت آن‌ها با یکدیگر واقعاً نیازی به آتش‌بازی و تبدیل مجلس عروسی به سیرک نیست. بار‌ها دیده شده که خانواده درجه یک عروس و داماد چنان رقابتی با یکدیگر می‌کنند که در آن جمع تنها موضوع بی‌اهمیت وجود عروس و داماد است! از لباس‌های میلیونی گرفته تا زیورآلات و رفتن به آرایشگاه‌ها با قیمت‌های نجومی! این موضوع تنها موجب هدر دادن اموال می‌شود و ممکن است برای جبران آن مدت‌ها گرفتار پرداخت قسط و وام باشیم.
گاهی زیاده‌روی و کوتاهی و اهمال حتی در اخلاق برخی افراد نیز به چشم می‌خورد. بعضی‌ها ساعتی تند و یک‌دنده بوده و با موضوعی موافقت یا مخالفت می‌کنند و ساعتی دیگر موضوع به‌کلی برایشان بی‌اهمیت می‌شود. یک روز با آغوش باز از کسی استقبال می‌کنند و روز بعد حتی از جایشان هم بلند نمی‌شوند. همه چیز باید در حد تعادل حفظ شود. حتی نظر و اعتقاد انسان‌ها. بهتر است ابتدا افراط و تفریط را در ذاتمان شناسایی و حل کنیم، سپس در ابعاد بزرگ‌تر و جامعه به آن بپردازیم. ثروتمند خسیس و فقیر ولخرج بودن هر دو خارج از مدار تعادل است، پس بیاییم از افراط و تفریط دوری کنیم.
تهیه و تنظیم: مجله اینترنتی پارسی گو
درج مطالب مجله اینترنتی پارسی گو با ذکر منبع (www.parsigoo.com) بلامانع است.