راه های زیادی برای زندگی سالم و سالم زندگی کردن وجود دارد. کافیست به تغذیه، حرکت و سلامت بدنمان دقت داشته باشیم و از انجام بعضی از کارهای مضر پرهیز کنیم.
سبک زندگی سالم چگونه است؟
حتماً شما هم در بسیاری از مقالات سلامتی خوانده اید که برای سالم زیستن و داشتن عمر طولانی تر باید سبک زندگی تان را تغییر دهید. اما این سبک زندگی جدید چیست؟زندگی سالم
روش ها و شیوه های رسیدن به زندگی سالم به شما کمک خواهد کرد که در مسیر زندگی با نشاط و آرامش بیشتری حرکت کنید و زندگی فردی و اجتماعی موفق را سپری کنید.
زندگی سالم: سبک زندگی سالم
سلامت جسمانی:
وقتی صحبت از سلامت جسمانی می شود، هر آنچه که برای سلامتی جسم و تن انسان مفید هست باید مدنظر قرار گیرد و مواردی که سلامتی را به خطر می اندازد باید پرهیز گردد.
در مقوله شیوه های زندگی سالم بیش از همه چیز سلامت جسمانی در دید دیگران قرار دارد و خوشبختانه بیشتر موردتوجه است. برای حفظ سلامت جسمانی عواملی مانند تغذیه مناسب، خواب کافی در شبانه روز، ورزش مداوم، عدم مصرف سیگار و قلیان، پرهیز از پرخوری و نداشتن اضافه وزن بسیار کارا هستند.
اگر فرد بتواند سلامت جسمانی خود را حفظ نماید، با تسلط بر اوضاع زندگی خود با کسب اطلاعات و آموزش در سایر عرصه ها نیز موفقیت به دست خواهد آورد.
سلامت و بهداشت روان:
در این حوزه که زیاد به دید افراد نمی آید یک نیروی مخفی پیشران برای تمام زمینه هاست. به کمک نیروی ایمان و پالایش ذهنی و روانی انگیزه های مثبت برای زندگی سالم وجود خواهد داشت و شخص احساس پوچی و بیهودگی نمی کند.
هر چه بیشتر به مسائل معنوی توجه شود و پایه های ایمانی در فرد و جامعه مستحکم تر باشد، نتایج آن به تمام مسائل منتشر خواهد شد و در تصمیم گیری های شخص باایمان مؤثر خواهد بود.
برعکس اگر پایه های ایمانی سست باشد و نقطه اتکای معنوی و روانی وجود نداشته باشد، ممکن است اعمال پرخطر بیشتر شود و خسارات ناشی از آن نیز گریبان گیر فرد شود.
زندگی سالم: تعیین اهداف زندگی و سلامتی
اهداف بلندمدت:
یک هدف بلندمدت چیزی نیست که به یکباره عملی شود. این نوع هدف به شما انگیزه داده و در زمان تکمیل، به شما نشان می دهد که برای رسیدن به این هدف چه مسیری را طی کرده اید. این هدفی است که معمولاً باید در بازه ای ۶ ماهه یا یک ساله به آن دست یابید.
یک هدف بلندمدت می تواند سه بار پیاده روی یک ساعته در طول هفته باشد. برای استمرار در این مسیر، به این فکر کنید که با رسیدن به این هدف چقدر احساس غرور خواهید کرد.
وقتی به هدف بلندمدت خود برسید، می توانید با تعیین اهداف جدید روحیه خود را حفظ کنید. به کمک اهداف، می توانید به هرجا که می خواهید برسید!
یادتان باشد که اهدافتان را بنویسید. شاید اهدافتن تغییر کنند اما شما باید اهداف خود را ثبت کنید. نوشتن اهداف روشی فوق العاده برای شروع برنامه هایتان برای بهبود سلامتتان است.
اهداف کوتاه مدت:
اهداف کوتاه مدت به شما در رسیدن به اهداف بلندمدت کمک می کند. این اهداف باعث می شود هر روز در مسیر صحیح پیش بروید. معمولاً این اهداف به شکلی است که ظرف یک روز یا یک هفته به آنها دست می یابید.
برای مثال می توان به استفاده از پله در محل کار، یا یک پیاده روی ۱۰ دقیقه ای در هر هفته و افزایش آن تا سه بار در هفته است. انجام اهداف کوتاه مدت ساده بوده و موجب رشد مداوم شما می شوند.
روش هایی برای رسیدن به سبک زندگی سالم
۱- خود را در معرض رفتارهای پرخطر قرار ندهید. ب ی دلیل خود را به خطر انداختن، هم برای جسم و هم برای ذهن انسان خطرناک بوده و می تواند عواقب طولانی مدت و مخربی داشته باشد.
رفتارها و الگوهای پرخطر، می تواند خبر از مشکلات عمیق روانی دهد که در این صورت لازم است با یک فرد حرفه ای یا یک روانشناس متخصص مشکلات خود را در میان گذاشته و از آن ها کمک طلب کنید. هدف خود را برای رسیدن به موفقیت های زیر تنظیم کنید:
- ترک سیگار
- ترک اعتیاد
- ترک هر نوع رفتار پرخطری که به سلامتی شما صدمه میزند.
۲- خوب غذا بخورید. یک صبحانه سبک و طبیعی، زمانی که با یک میان وعده مناسب ترکیب شود، انرژی لازم برای شروع روز شما را تأمین کرده و شما را تا زمان ناهار سرحال نگاه می دارد. زمان مناسب برای خوردن یک شام سالم که راحت هضم شود، بسته به کار و تحصیل شما، می تواند بین ساعت ۵ تا ۸ شب باشد.
بهتر است از خوردن غذاهای سنگین در آخر شب خودداری کنید، به علت اینکه این غذاها شما را از کالری های اضافی سرشار کرده و مزاحم خوابیدن شما می شوند. زمانی که یک برنامه غذایی سالم ایجاد شد، بدن شما احساس راحتی بیشتری می کند. به خاطر داشته باشید که همه چربی ها برای شما بد نیستند.
روغن های خوب را می توانید در روغن های دریایی همانند روغن ماهی تون و قزل آلا، آووکادو، دانه های روغنی و روغن زیتون بیابید. این روغن ها برای ایجاد یک رژیم متعادل ضروری می باشند.
پخت غذاها را یاد بگیرید. پختن غذاهای خودتان، نه تنها می تواند تجربه ای عالی باشد تا دستورهای غذایی مختلف را تجربه کنید، بلکه به طور همزمان باعث صرفه جویی در هزینه های شما نیز می شود.
یک غذای پر فیبر، می تواند سطح کلسترول خون شما را پایین آورده، به سلامت سیستم ایمنی شما کمک کرده، قند خون را کنترل کرده و باعث شود شما کمتر غذا بخورید. میزان پیشنهادی فیبر در روز، ۳۰ گرم برای مردها و ۲۱ گرم برای زن ها است. بعد از سن ۵۰، این مقدار به ۳۸ برای مردها و ۲۵ برای زن ها تغییر می کند.
از منابع عالی فیبر می توان میوه ها و سبزی ها (با پوست)، غلات کامل، و بنشن را نام برد.میزان مصرف آنتی اکسیدان های مبارزه کننده با رادیکال های آزاد که عامل ایجاد سرطان، بیماری قلبی، تصلب شریان و بیماری های دیگر می باشند را افزایش دهید.
۳- کیفیت خواب خود را افزایش دهید. زمانی که شما می خوابید، بدن شما سلول هایی تولید می کند که با عفونت ها، التهاب ها و فشارهای روانی مقابله می کنند،
به همین دلیل افرادی که کیفیت خواب پایینی دارند یا خیلی کم می خوابند، نه تنها بیشتر در معرض بیماری های مختلف قرار می گیرند، بلکه زمان خلاص شدن از بیماری ها نیز در آن ها بیشتر است. بعلاوه، مطالعات نشان داده است افرادی که در شبانه روز ۴ ساعت می خوابند، از افرادی که ۸ ساعت می خوابند ۵۰۰ کالری بیشتر مصرف می کنند.
۴- سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید. برای کسی که همیشه با خستگی، سرماخوردگی، عفونت و هر نوع سیستم ایمنی ضعیف مبارزه می کند، حفظ عادت های سالم و پر انرژی سخت خواهد بود.
۵- کیفیت خواب خود را افزایش دهید. زمانی که شما می خوابید، بدن شما سلول هایی تولید می کند که با عفونت ها، التهاب ها و فشارهای روانی مقابله می کنند،
به همین دلیل افرادی که کیفیت خواب پایینی دارند یا خیلی کم می خوابند، نه تنها بیشتر در معرض بیماری های مختلف قرار می گیرند، بلکه زمان خلاص شدن از بیماری ها نیز در آن ها بیشتر است. بعلاوه، مطالعات نشان داده است افرادی که در شبانه روز ۴ ساعت می خوابند، از افرادی که ۸ ساعت می خوابند ۵۰۰ کالری بیشتر مصرف می کنند.
آیا زندگی سالم‌تر الزاماً یک نوع کشمکش با زندگی همیشگی و عادت‌های گذشته است؟ باید بگوییم که جواب کاملا منفی است. اگر می‌خواهید عادت‌های سالمی در پیش بگیرید باید یاد بگیرید که این تغییرات را به تدریج و کم‌کم وارد زندگی‌تان کنید. نباید انتظار داشته باشید که یک شبه نتیجه‌ی تغییرات را مشاهده کنید. در واقع پژوهش‌ها نشان می‌دهند که حدود ۳ تا ۴ هفته وقت می‌برد که تغییری جا بیفتد و تبدیل به عادت روزمره شود.
یکی از مشکلات بزرگ تغییر سبک زندگی در زمینه‌ی تغذیه، یافتن مواد غذایی سالم برای جایگزین کردن مواد غذایی همیشگی برنامه‌ی غذایی است. برای این کار شما باید با مصرف مواد غذایی سالم و جدید شروع کنید و ۴ هفته صبر کنید تا مصرف این مواد غذایی با ذائقه‌تان منطبق شود. با ما همراه باشید تا با چند توصیه برای تغییر سبک زندگی و سوق دادن آن به سمت یک زندگی سالم آشنا شوید.
زندگی سالم: پیش به سوی نوشیدنی‌های سالم
به تدریج مصرف نوشیدنی‌های گازدار را کم و به جای آن آب را جایگزین کنید. روزانه باید حداقل یک لیتر آب بنوشید. یک عدد لیموترش یا خیار به بطری آبتان اضافه کنید تا خوش‌طعم‌تر شود. اگر تمایلی به نوشیدن آب خالی ندارید می‌توانید از پودرهای طعم‌دهنده‌ی بدون قند استفاده کنید تا آب مزه‌دار شود. چای سبز یکی دیگر از نوشیدنی‌های سالم است که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هاست و برای کاهش وزن نیز فوق‌العاده است. شاید در گام اول از طعم این نوشیدنی خوشتان نیاید اما بهتر است مصرف آن را در برنامه‌ی روزانه‌تان بگنجانید و کم‌کم به طعم آن عادت کنید. توصیه می‌کنیم چند قطره لیموترش نیز به چایتان اضافه کنید تا خوش‌طعم‌تر شده و خواص آن چند برابر شود.
برای میان‌وعده: به جای هله‌هوله و شیرینی‌جات میوه و آجیل را دریابید
فیبرها، پروتئین‌ها و چربی‌های سالمی که در میوه‌ها و آجیل وجود دارد شما را تا رسیدن وعده‌ی غذایی بعدی کاملا سیر نگه می‌دارند اتفاقی که بعد از مصرف کیک و کلوچه و غیره نمی‌افتد. از این گذشته شیرینی‌جات صنعتی سرشار از قند هستند که اصلاً برای سلامتی و تناسب اندام خوب نیستند. درحالی‌که بدن برای بهبود عملکرد خود به فیبرهای غذایی، پروتئین و چربی‌های سالم نیاز دارد. پس به عنوان میان‌وعده یک عدد میوه یا یک مشت آجیل میل کنید.
بشقاب
حجم غذا را کاهش دهید
حتماً شما هم چشم‌غره‌های مادرتان را یادتان می‌آید: «یعنی اینکه غذایت را تا آخر بخور و بشقابت را تمیز کن!» بعد هم اینکه همه‌ی ما مجبور می‌شدیم و با بی‌اشتهایی غذایمان را تمام می‌کردیم. اما وقتش رسیده است که به این عادت نادرست پایان دهید. بهتر است از همان اول کمتر غذا بکشید یا اینکه از بشقاب‌های کوچک‌تر استفاده کنید. وقتی بشقابتان کوچک باشد پرتر دیده می‌شود و شما با همان غذا سیر می‌شوید. وقتی حجم غذایی که میل می‌کنید کم باشد کم‌کم به این میزان عادت می‌کنید و پرخوری را کنار می‌گذارید.
گوشت سفید و کم چرب پرندگان را دریابید
گوشت بوقلمون، گوشت مرغ و غیره را دریابید. بهترین کار این است که قسمت‌های سفید و بدون چربی گوشت پرندگان را دریابید. مثلاً سینه‌ی مرغ. این قسمت‌ها کم‌چرب‌ترند. چربی‌های حیوانی موجود در گوشت قرمز منبع چربی‌های اشباع شده است. این چربی‌ها در طولانی مدت به سلامتی آسیب می‌رساند و باعث چاقی مفرط و مشکلات دیگر می‌شوند.
آرد کامل (سبوس‌دار) به جای آردهای تصفیه‌شده از نان و پاستاهای تهیه‌شده از آرد سبوس‌دار استفاده کنید. برنج کامل را به جای برنج سفید وارد برنامه‌ی غذایی‌تان بکنید. خیلی‌ها معتقدند که مثلاً پاستاهای کامل یا سبوس‌دار طعم خاک می‌دهند و باب طبعشان نیستند. اما باید بدانید که باز مسئله‌ی عادت در میان است. شاید اولش خوشتان نیاید به خاطر اینکه این طعم برایتان جدید است اما به مرور زمان که به این طعم‌ها عادت کردید مطمئن باشید که خوشتان خواهد آمد.
سبزیجات را جایگزین سیب‌زمینی سرخ کرده بکنید
همه‌ی ما کنار مرغ، گوشت، ماهی و غیره سیب‌زمینی سرخ کرده را خیلی دوست داریم. اگر سیب‌زمینی را بخارپز کنید سالم است اما سیب‌زمینی سرخ‌کرده یعنی چربی زیاد. سبزیجات علاوه بر اینکه یک جایگزین مناسب برای سیب‌زمینی سرخ‌کرده می‌باشند بلکه این مواد غذایی سالم سرشار از فیبرهای غذایی می‌باشند که شما را زود سیر می‌کنند و به مدت طولانی سیر نگه می‌دارند.
بخارپز کردن
شیوه‌ی پخت تان را تغییر دهید
خیلی از ما عادت کرده‌ایم که خیلی زود یک ماهی‌تابه برداریم و مواد غذایی را با روغن فراوان سرخ کنیم. باید بدانید که در زندگی مدرن امروزی باید این شیوه را تغییر دهید. استفاده از فر یا کباب کردن را جایگزین شیوه‌ی سرخ کردن بکنید. البته باید بدانید که بخارپز کردن فوق‌العاده است. باید سعی کنید به جای روغن از چاشنی‌های متفاوت برای خوش‌طعم کردن غذاها استفاده کنید. اگر از ماهی‌تابه استفاده می‌کنید حتماً باید نچسب باشد تا میزان روغن کمتری در حد چند قطره استفاده کنید.
جای سس کنار غذاست نه قاطی غذا
سالاد یک پیش غذای فوق‌العاده است اما بعضی‌ها عادت دارند سس سفید را داخل آن خالی کرده و بعد سرو کنند. توصیه می‌کنیم این کار نکنید. تا جایی که می‌توانید از روغن زیتون و سرکه برای نوش جان کردن سالادهایتان استفاده کنید. اگر نمی‌توانید از سس دل بکنید آن را در یک ظرف کوچک کنار سالادتان قرار دهید و داخل آن نریزید. بهترین شیوه این است که چنگالتان را به سس آغشته کرده و سپس به سالاد بزنید. کلاً سعی کنید از مصرف غذاها یا سالادهایی که با سس تهیه می‌شوند یعنی حسابی «سس مالی» شده‌اند بپرهیزید و مصرف این قبیل غذاها را تا حد امکان به مناسبت‌های خاص مانند مهمانی و جشن‌ها موکول کنید.
کم‌کم به مصرف شیر کم چرب عادت کنید
خیلی‌ها معتقدند که شیر کم‌چرب یا بدون چربی مزه‌ی آب می‌دهد و شیر باید پرچرب باشد. باز هم پای عادت در میان است. اگر دو هفته شیر کم چرب میل کنید به طعم آن عادت می‌کنید. بهتر است به تدریج پیش بروید. اگر عادت دارید که همیشه شیر پرچرب می‌خورید اول با مصرف شیر ۲ درصد چربی شروع کنید و بعد از دو هفته مصرف شیر ۱ درصد چربی را استارت بزنید. در این صورت به تدریج به طعم این‌گونه شیر عادت می‌کنید تا به شیر کم‌چرب یا بدون چربی برسید.
غذایتان را با مصرف سوپ یا سالاد آغاز کنید
نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مصرف یک سالاد کم کالری (بدون سس زیاد) و یا یک سوپ سبزیجات به عنوان پیش‌غذا باعث می‌شود که میزان کالری دریافتی‌تان در آن وعده‌ی غذایی به طور چشمگیری کاهش یابد. توصیه می‌کنیم یک سالاد سبزیجات ساده بدون مواد نشاسته‌ای با سرکه و روغن زیتون میل کنید. سوپ سبزیجات تهیه‌شده با آب مرغ نیز یک پیش غذای فوق‌العاده است. می‌توانید کمی سبوس هم به سوپتان اضافه کنید تا هم فیبر بیشتری نصیبتان شود و هم اینکه زودتر سیر شوید.
گردآوری و تنظیم: پارسی گو
منابع: ۱- نمناک ۲- فاطمه مهدی پور بخش تغذیه و آشپزی تبیان