زندگینامه حسین سعادتمند معروفترین نوحه خوان یزدی + فیلم نوحه و تصاویر

مجله اینترنتی پارسی گو: مرحوم استاد حسین سعادتمند اسطوره نوحه خوانی یزد و بلبل خوش صدای حسینی استان یزد بود که سالها با صدای دلنشین و محزونش برای امام حسین علیه السلام نوحه خوانی می کرد. در این مطلب نگاهی داریم به زندگی این نوحه خوان یزدی و نیز نوحه معروف نهاد پا در فرات ایشان را تقدیم می کنیم.

زندگینامه حسین سعادتمند

حسین سعادتمند نامی آشنا در نوحه خوانی است كه هر زمان صحبت از عزاداری و سینه زنی می شود نام او مترادف با هیئت فهادان یزد خواهد آمد. او نوحه خوانی صاحب سبک و تاثیر گذار بود به طوریکه در یزد او را اسطوره نوحه خوانی نامیدند.

نوحه های وی بر زبان هر پیر وجوانی در یزد جاری است و استانهای دیگر نیز از سبک و شیوه نوحه خوانی او تقلید میکنند. او پایه گذار نوحه های چند جوابی، تنوع خارق العاده در ریتم سینه زنی، نوحه خوانی به صورت همخوانی (۲نفره با فرید پسرش) و…. بود.

تسلط فوق العاده خواندن در کوکهای بالا، فن بیان در دکلمه اشعار، فراز و نشیبهای متناسب با اشعار و ملودی و بکر بودن ملودی نوحه هایش او را خاص و صاحب سبک نمود. وی در مورد سال و محل تولدش این چنین گفته است: به روایتی ۱۳۲۹ و به روایتی دیگر ۱۳۳۰، در مورد ۱۳۳۰ شناسنامه اینچنین می گوید ولی مادر مرحومم می گفتند كه یكسال بعد از تولد برایم شناسنامه گرفته اند.

حسین سعادتمند در مورد یزد می گوید: محل تولدم شهر پاك و تاریخی یزد است. او در مورد سابقه نوحه خوانی هیئت فهادان افزود: خدا رحمت كند مرحوم حاج سید عباس حسینی نوحه خوان قدیمی محله فهادان بود كه از محله رفت و مدتی نیز برای هیئت صباغ ها می خواند، مرحوم نصرالله سخندان برای خواندن جانشین ایشان شد. چند سالی هم نوحه های هیئت فهادان را ایشان می خواندند، حدودا دوسال، سال سوم به دنبال من فرستادند، من هم به جمع نوحه خوانان هیئت اضافه شدم، نه اینكه به صورت كامل من بخوانم چون كم سن و سال بودم.

حسین سعادتمند ادامه می دهد: پدرم مرحوم علی اكبر سعادتمند كه پس از ایشان مرحوم محمد كاسب، عموی من، وظیفه سرپرستی هیئت و نوكری سیدالشهداء (ع) را داشتند و در همان زمان (مرحوم) سخندان كه داماد خانواده ما بودند به ایشان در كارهای هیئت كمك می كردند. وی بعد از مدتی به خاطر حجم زیاد كارها از من دعوت كرد و من كه در آن زمان به كارهای پراكنده در موسیقی می پرداختم جهت ادای وظیفه پذیرفتم، در اختیار هیئت فهادان قرار گرفتم، سال۵۹ تا كنون در اختیار هیئت بزرگ فهادان یزد هستم.

اولین نوحه مرحوم استاد حسین سعادتمند در مدح حضرت عباس با مطلع ابوالفضل آب آور یتیمان بود. از دیگر نوحه های استاد می توان به ابوالفضل سقای تشنه کامان، و نوحه های عازم بود به میدان، نهاد پا در فرات، کرببلا دشت بلا حسین من کو و… اشاره کرد که شهرت زیادی دارند.

استاد سعادتمند تاکید داشت که شعرها باید علاوه بر در بر داشتن مسائل، فضائل و مصیبت های کربلا، ساده و روان باشد تا تأثیرگذاری بیشتری بر مخاطب داشته باشد. فرزندان او به نامهای فرید (اهنگساز)، فرهاد (نوحه خوان) ،فرشید (نوازنده) میباشند.

درگذشت استاد حسین سعادتمند

حسین سعادتمند نوحه خوان محبوب و صاحب سبک به علت بیماری سرطان در سپیده دم عید فطر ۱۳۹۳ چشم از جهان فرو بست. استاد حسین سعادتمند که عمری را در خدمتگذاری اباعبدالله الحسین گذراند و با صدای دلنشینش یاد و خاطره قیام ابا عیدالله الحسین را پاس داشت ساعت ۵ صبح روز سه شنبه سال ۱۳۹۳ برای همیشه خاموش شد. پیکر پاک این اسطوره مرثیه ثرایی و نوحه خوانی ایران صبح روز ۴ شنبه (روز بعد از درگذشت) در یزد تشییع شد.

سال ها است که مردم دارالعباده هر محرم با نوای گرم او رخت عزا به تن می کردند و دست بر سینه می زدنند و این اشعار را می خواندند :

علــم افتاده و نیست علـمـدار حسـیــن علــم افــتـــاد و نیست دگـر یار حسین
کــرب بـلا دشــت بـــلا حسـیـن مـن کـو عــزیـــز لب تشنــه پـاره پـاره تـن کـــو
از فراق دوستان بس که نشسته بر دلم می رود و نمی رود ناقه به زیر محملم

و: یک دم گمـان مـبـر ز خـیـال تو غـافلــم بنشستم ار خموش و خدا داند و دلم…
مــایل به وصل گــل نبــود هیچ بلبــلی انـدازه ای که مـن به وصال تــو مایلـم…
گر جان ندادم از غم هجرت مرا ببخش بد کرده ام ولی به بـد خویـش قائلـم…

او پس از انقلاب سبک نوحه خوانی روال گذشته را متحول ساخت و طولی نکشید که نغمه اصیل عاشورایی اش و آثار شور آفرین ذهن خلاقش فراگیر شد و نوای گرمش گوش جان عاشقان حسینی را نوازش گر شد. به گفته کارشناسان و اهل هنر، او صاحب سبکی نوین در امر نوحه خوانی و مرثیه پردازی می باشد. آنچنانکه این تحول باعث گردیده تا نوحه خوانان مطرح سراسر کشور از آثار وی الگو گرفته و در این مسیر گام نهند.

نوای نوحه های سعادتمند، اشعار مورد استفاده، آوای خداداد و اجرای بسیار متبحرانه اش آنچنان بر جان عاشقان حسینی نقش می بندد و تاثیراتی عمیق را بر جای می گذارد که بارها مشاهده گردیده کودکانی که هنوز در اولین گام تکلم می باشند نوحه های وی را در همان قالب بر زبان می آورند و حتی کسانیکه علایق مذهبی آنان کمرنگ بوده، به اقرار خود با شنیدن نوحه های سعادتمند در زمره ی عاشقان صادق حسینی در آمدند و خادم آن آستان گردیدند.

وی در سال ۱۳۲۹ در شهر دارالعباده یزد در خانواده ای حسینی به دنیا آمد. پدرش علی اکبر از نوکران مولای عاشقان حضرت ابا عبدالله الحسین (ع) و سردسته هیئت بزرگ فهادان بود که از عشق و علاقه اش به امام حسین (ع) نام وی را حسین نهاد. وی بیش از ۴۰ سال از زندگانی خود را وقف سالار شهیدان نموده است.

در آخر کلام را با این بیت که زبان حال چند ساله گذشته اش بود و گاهی به زبان می آورد به پایان می بریم:

بودم هزارنغمه چوبلبل، ولی کنون درنای من شکست، نواهای دلکشم

نگاهی به سبک نوحه خوانی استاد حسین سعادتمند

یکی از محبان و عاشقان حسینی، نوحه‌خوانی که آثار ماندگار و ارزشمندی درعرصه مرثیه خوانی از خود به یادگار گذاشته، صدای آشنای او در این ایام در هر مکان و مجلس عزای حسینی به گوش می رسد و اگر با کمی دقت به صدای زنگ موبایل جوانان در ایام محرم و صفر گوش فرا دهید قطعا صدای ماندگار ایران ،حسین سعادتمند را خواهید شنید، نوحه خوانی که به شهادت بزرگان این عرصه از نوادر مرثیه‌خوان و صاحب سبک و نوآور در زمینه نوحه خوانی است. صدای محزون، و ریتم های ماندگار استاد حسین سعادتمند نوحه خوانی اش را ماندگار کرده است. سبک نوحه خوانی استاد سعادتمند سبکی بود هم متناسب با عزاداری سرور و سالار شهیدان بود و هم محزون و غم انگیز. بر خلاف سبک های جدیدی که مراسم عزا را به کنسرت تبدیل می کنند، مراسم نوحه خوانی استاد سعادتمند همواره محزون بود و دلهای مردم عزادار را عاشورایی و کربلایی می کرد. یادش گرامی باد!

فیلم نوحه خوانی استاد حسین سعادتمند (نهاد پا در فرات خواست لبی تر کند!)

از استاد حسین سعادتمند و سبک نوحه خوانی منحصر بفردش نوحه ها و عزاداری های فراوانی به جا مانده است. یکی از این نوحه ها، نوحۀ معروف «نهاد پا در فرات خواست لبی تر کند» است که تقدیم دل و جان شما مخاطبین گرامی می شود:

این مطلب گردآوری شده از سایت های یزدی و دیگر رسانه هاست.
تهیه و تنظیم: مجله اینترنتی پارسی گو