مجله اینترنتی پارسی گو: این روزها خبرهای مربوط به برجام و عاقبت آن در صدر اخبار و تحلیل سایت های مختلف خبری قرار دارد. اما سوال مهم این است: بعد از همه امتیازات نقدی که ایران در برجام به طرف مقابل داد، و بعد از همه وعده های نسیه ای که دریافت کرد، و درست در هنگامه عمل با خروج آمریکا از برجام مواجه شد، عاقبت این توافق که به فرمایش رئیس دولت، خدا آن را آورده بود! چه می شود؟
ایران بزودی تصمیمات جدیدی در واکنش به تحریم‌ها خواهد گرفت
جمهوری اسلامی ایران بزودی تصمیمات جدیدی را در واکنش به تحریمهای یکجانبه آمریکا و اقدامات خصمانه آن عملیاتی خواهد کرد.
در پی تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران و لغو معافیت‌های خریداران نفت، خبرنگار فارس مطلع شد که دولت جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفته است طی روزهای آینده تصمیمات ویژه‌ای را در واکنش به تحریمهای یکجانبه آمریکا عملیاتی کند.
این اقدامات ویژه در چارچوب مفاد برجام با قاطعیت اجرا خواهد شد.
مقامات اتحادیه اروپا نیز که در یک سال گذشته فقط به ارائه وعده‌های اجرا نشده اکتفا کرده‌اند، غیررسمی در جریان این تصمیم قرار گرفته‌اند.
گفتنی است چهارشنبه هشتم می (۱۸ اردیبهشت ماه) سالروز خروج آمریکا از برجام است.
دولت آمریکا بامداد شنبه ۱۴ اردیبهشت (به وقت تهران) بر خلاف مفاد توافق هسته‌ای، بخش تازه‌ای از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را نیز مشمول تحریم قرار داد. بر اساس بیانیه‌ای که در سایت وزارت خارجه آمریکا قرار گرفت، «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا مدعی شد که این تصمیم با هدف «محروم‌سازی ایران از هرگونه مسیری به سوی تسلیحات هسته‌ای» اتخاذ شده است.
در بخشی از این بیانیه در توضیح محدودیت‌های تازه علیه برنامه هسته‌ای ایران آمده است: «از روز ۴ می (امروز)، کمک به گسترش نیروگاه هسته‌ای بوشهر فراتر از واحد رآکتوری کنونی، می‌تواند تحریم‌پذیر باشد. علاوه بر این، فعالیت‌ها برای انتقال اورانیوم غنی‌شده به خارج از ایران در ازای اورانیوم طبیعی هم می‌تواند تحریم‌پذیر باشد. ایران باید تمام فعالیت‌های حساس اشاعه‌ای، از جمله غنی‌سازی را متوقف کند، و ما از اقداماتی که از ادامه غنی‌سازی حمایت کند را نخواهیم پذیرفت.»
کاخ سفید دوشنبه دوم اردیبهشت ماه نیز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که «دونالد ترامپ» تصمیم گرفته است استثنائات مربوط به کاهش خرید نفت از ایران را که در ماه می به پایان می‌رسند (معافیت‌های تحریمی) تمدید نکند و هدف آن به صفر رساندن صادرات نفت ایران اعلام شد.
این اقدام آمریکا در همان روز واکنش سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران را در پی داشت و وی در این باره تصریح کرد: «با توجه به غیرقانونی بودن اصل تحریم های مورد نظر، جمهوری اسلامی ایران اصولا ارزش و اعتباری برای معافیت های اعطایی بر تحریم ها قائل نبوده و نیست.»
وی افزود: «با این حال، با توجه به تاثیرات منفی عملی این تحریم ها و احتمال افزایش این اثرات منفی با عدم تمدید معافیت ها، وزارت امور خارجه امروز به صورت مستمر با تمامی نهادهای ذیربط داخلی در تماس بوده و نیز رایزنی های فشرده ای با بسیاری از شرکای خارجی اعم از اروپایی، بین المللی و همسایگان صورت داده است.»
سخنگوی وزارت خارجه عنوان کرد: «نتیجه این تماس ها و رایزنی های داخلی و خارجی به مراجع عالی تصمیم گیری منعکس شده و به زودی تصمیم مقتضی در این خصوص اتخاذ و اعلام خواهد شد.»
نوامبر سال گذشته، وزارت خارجه آمریکا معافیت های ۱۸۰ روزهای را به ۸ کشور خریدار نفت و میعانات ایران شامل ترکیه، کره جنوبی، ایتالیا، تایوان، یونان، ژاپن، چین و هند ارائه کرده بود تا در این فاصله به دنبال منابع جایگزین غیر از نفت ایران باشند. این مهلت دوم مه ۲۰۱۹ پایان یافت.
نامه روحانی به سران ۱+۴ مبنی بر توقف اجرای برخی تعهدات ایران ذیل برجام
نامه حسن روحانی به سران ۱+۴ مبنی بر تصمیم شورای عالی امنیت ملی برای توقف اجرای برخی تعهدات ایران ذیل برجام به سفرای این کشورها در تهران تحویل داده شد.
صبح امروز ( ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸) سفرای کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه به وزارت امور خارجه کشورومان دعوت و نامه حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان توسط سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه به آنها تسلیم شد.
در این نامه تصمیم شورای عالی امنیت ملی کشورمان مبنی بر «توقف اجرای برخی تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل برجام» به اطلاع سران کشورهای مزبور رسیده است.
همچنین طی نامه دیگری که امروز صبح توسط وزیر امور خارجه کشورمان برای خانم موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجی و سیاست امنیتی ارسال شد جزئیات اقدامات ایران به اطلاع وی به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام رسید.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که شب گذشته به منظور رایزنی های مستمر با روسیه وارد مسکو شد در جمع خبرنگاران با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران با علم به این سیاست آمریکا با مدارا و صبر استراتژیک برخورد کرده است، اظهار داشت: متأسفانه اتحادیه اروپا و بقیه اعضای جامعه بین المللی این توان را نداشتند که در برابر فشار آمریکا ایستادگی کنند ولذا ایران این طور به مصلحت دیده که برخی از تعهدات و اقداماتی را که به صورت داوطلبانه در برجام انجام می داده، فعلا اجرا نکند.
خارج از برجام عمل نمی کنیم: از برجام خارج نمی شویم
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: این حق برای ایران در برجام دیده شده است. ما الان خارج از برجام عمل نمی کنیم بلکه در چارچوب برجام عمل می کنیم. مواد ۲۶ و ۳۶ برجام چنین اختیاری را به ایران و البته به سایر کشورهای عضو داده که اگر کشوری تعهداتش را اجرا نکرد، آنها هم تعهداتشان را به صورت جزیی یا کلی اجرا نکنند.
ظریف یادآور شد: اقدام ایران کاملا در این چارچوب است، بنابراین ایران از برجام خارج نخواهد شد، ایران کاملا در چارچوب برجام عمل می کند و یک فرصتی برای سایر اعضای برجام است که اقدامات لازم را انجام دهند، نه اینکه صرفا به صدور بیانیه اکتفا کنند.
وی با اشاره به تصمیماتی که ایران در واکنش به بدعهدی های آمریکا اتخاذ خواهد کرد، گفت: این تحولی است که امروز چهارشنبه در راستای اجرای مصوبات شورای عالی امنیت ملی انجام خواهد شد و دوستان من در تهران جزییات آن را به اطلاع مردم خواهند رساند.
سه شنبه شب ۱۸ اردیبهشت ماه سال گذشته (۱۳۹۷) بود که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در اظهاراتی خروج این کشور از برجام را اعلام کرد و گفت که سندی را برای بازگرداندن تحریم‌ها امضا می‌کند و افزود که بالاترین سطح تحریمهای اقتصادی علیه ایران بعد از دوره‌های ۹۰ و ۱۸۰ روزه اعمال خواهد شد. دور اول تحریم های مزبور در مرداد ماه وارد فاز اجرایی شد و ترامپ شامگاه دوشنبه ۱۵ مرداد ماه با امضای فرمانی رسما دستور اجرای اولین بسته تحریم‌ها علیه ایران را صادر کرد و مقام‌های دولت ترامپ جمعه ۱۱ آبان ماه نیز اعلام کردند که دور دوم تحریم‌ها از روز دوشنبه (پنجم نوامبر) ۱۴ آبان ماه به اجرا درخواهد آمد.
ظریف: ایران از برجام خارج نخواهد شد
وزیر امور خارجه تصمیمات جدید ایران در واکنش به اقدامات آمریکا را در چارچوب برجام خواند و گفت: جمهوری اسلامی از برجام خارج نخواهد شد و کاملا در چارچوب این توافق عمل می کند.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان که به منظور رایزنی با سرگئی لاوروف همتای روس خود و در ادامه رایزنی های دوجانبه وارد فدراسیون روسیه شد، در بدو ورود به مسکو در جمع خبرنگاران گفت: اقداماتی که آمریکا در طول یک سال گذشته به ویژه قبل از خروج و بعد از خروج از برجام انجام داده، برای ایجاد یک وقفه در ادامه کار برجام بوده است.
*مصلحت دیدیم برخی تعهداتمان را که به صورت داوطلبانه در برجام انجام می دادیم، فعلا اجرا نکنیم
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران با علم به این سیاست آمریکا با مدارا و صبر استراتژیک برخورد کرده است، اظهار داشت: متأسفانه اتحادیه اروپا و بقیه اعضای جامعه بین المللی این توان را نداشتند که در برابر فشار آمریکا ایستادگی کنند ولذا ایران این طور به مصلحت دیده که برخی از تعهدات و اقداماتی را که به صورت داوطلبانه در برجام انجام می داده، فعلا اجرا نکند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: این حق برای ایران در برجام دیده شده است. ما الان خارج از برجام عمل نمی کنیم بلکه در چارچوب برجام عمل می کنیم. مواد ۲۶ و ۳۶ برجام چنین اختیاری را به ایران و البته به سایر کشورهای عضو داده که اگر کشوری تعهداتش را اجرا نکرد، آنها هم تعهداتشان را به صورت جزیی یا کلی اجرا نکنند.
ظریف یادآور شد: اقدام ایران کاملا در این چارچوب است، بنابراین ایران از برجام خارج نخواهد شد، ایران کاملا در چارچوب برجام عمل می کند و یک فرصتی برای سایر اعضای برجام است که اقدامات لازم را انجام دهند، نه اینکه صرفا به صدور بیانیه اکتفا کنند.
وی با اشاره به تصمیماتی که ایران در واکنش به بدعهدی های آمریکا اتخاذ خواهد کرد، گفت: این تحولی است که امروز چهارشنبه در راستای اجرای مصوبات شورای عالی امنیت ملی انجام خواهد شد و دوستان من در تهران جزییات آن را به اطلاع مردم خواهند رساند.
رایزنی ها در مسکو برای عاقبت برجام!
وزیر خارجه کشورمان همچنین عنوان کرد که سفرش به مسکو برای مذاکره در این خصوص و مسائل دوجانبه، منطقه ای و بین المللی با آقای لاوروف خواهد بود و افزود: موضوعاتی که ما با روسیه در آن در سطح بین المللی با هم شریک هستیم، بسیار زیاد است.
ظریف افزود: ما هر دو مخالف سیاست های یکجانبه گرایانه آمریکا هستیم، حالا چه این سیاست ها درباره برجام یا درباره ونزوئلا باشد. ما با هم در این زمینه ها همکاری کردیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: همکاری های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران و روسیه به خصوص در موضوع سوریه و مقابله با تروریسم در سوریه و تلاش برای پایان دادن به جنگ و درگیری در این کشور در کنار ترکیه، تلاش هایی است که جامعه بین المللی به عنوان تنها تلاش هایی که تاکنون توانسته مانع گسترش خشونت در سوریه شود، از آن استقبال کرده است.
ایران و روسیه دو شریک راهبردی در منطقه
وی بیان کرد: ما و روسیه دو شریک راهبردی در منطقه هستیم و این سیاست ها و همکاری ادامه خواهد یافت و امروز نیز در این زمینه گفت و گو خواهیم کرد.
ظریف درباره برجام با بیان اینکه روسیه به عنوان یک عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و یکی از اعضای برجام طرف مذاکره ما خواهد بود، اظهار داشت: اولین مذاکره رسمی ما همزمان با اقداماتی که در سالروز خروج آمریکا از برجام انجام خواهیم داد، با وزیر خارجه روسیه خواهد بود که ایشان نقش گسترده ای در به نتیجه رسیدن برجام داشت.
وی افزود: روسیه از همکاران نزدیک ما در طول سال های گذشته و یک سال گذشته بوده و امیدواریم این همکاری با جدیت بیشتر و نقش مستقیم روسیه ادامه یابد. بحث های دوجانبه بسیار زیادی داریم، همکاری های دوجانبه بین دو کشور در طول سالیان گذشته به عالی ترین حد خود رسیده است هم در حوزه های اقتصادی و هم در حوزه های دیگر دوجانبه و انشاءالله در این زمینه در این خصوص گفت وگو خواهیم کرد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه پیش از این از سفرش به مسکو خبر داده بود.
سفارت ایران در مسکو پیش از این در خبری با اشاره به سفر ظریف اعلام کرده بود که امضای پروتکل توافق دوجانبه تسهیل روادید برای اتباع دو کشور، تمدید برنامه همکاری وزارتخانه های امور خارجه ایران و روسیه، تفاهمنامه در خصوص تسهیل ورود و اقامت اعضای هیات های پروازی شرکت های هواپیمایی ایران و روسیه و نیز حضور در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با وزیر خارجه روسیه از جمله برنامه های سفر محمدجواد ظریف به مسکو خواهد بود.
ظریف: ایران اقداماتی را متوقف کرد که آمریکا اجرایشان را ناممکن ساخته بود
وزیر خارجه ایران با بیان اینکه اروپایی‌ها فرصت کمی برای تغییر وضعیت برجام دارند، گفت اقدامات متوقف شده ذیل برجام توسط تهران، آنهایی بودند که آمریکا اجرایشان را ناممکن ساخته بود.
«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که اقدامات اعلامی در بیانیه امروز شورای عالی امنیت ملی در چهارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (توافق هسته‌ای) است.
ظریف در صفحه شخصی توئیتر خود ضمن اشاره به سالگرد خروج دولت آمریکا به ریاست «دونالد ترامپ» از برجام در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، نوشت: «در ۸ می ۲۰۱۸، ایالات متحده از برجام خارج شد، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را نقض کرد و به دیگران (از جمله کشورهای اروپایی) فشار آورد که آنها نیز این کار را انجام دهند».
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران به مدت یک سال در برابر این نقض عهد، صبر و بردباری پیشه کرد، توضیح داد: «بعد از یک سال صبر، ایران اقداماتی را که آمریکا اجرای آنها را غیرممکن کرده بود، متوقف کرد».
وزیر خارجه ایران با بیان اینکه موارد اعلامی در بیانیه شورای عالی امنیت ملی با توافق هسته‌ای مطابقت دارد، تاکید کرد: «اقدامات ما در چهارچوب برجام است. اتحادیه اروپا و گروه ۳+۲ (فرانسه، آلمان، انگلیس، روسیه و چین) برای تغییر این وضعیت، فرصت رو به اتمامی دارد».
شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در بیانیه ای اعلام کرد که تهران از امروز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در برجام را متوقف می کند و به کشورهای باقیمانده در توافق ۶۰ روز برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه های بانکی و نفتی فرصت داد.
حسن روحانی رئیس جمهور ایران نیز امروز در جلسه هیأت وزیران طی سخنانی با اشاره به تصمیم ایران مبنی بر توقف برخی تعهدات خود ذیل برجام و تاکید بر اینکه بیانیه شورای امنیت ملی به معنای خروج از توافقه هسته‌ای نیست، گفت: «اقدام امروز ایران توقف دو اقدام است یا به بیان دیگر، دو فروش را انجام نمی‌دهیم؛ نه اورانیوم غنی شده را از امروز می‌فروشیم، نه آب سنگین‌مان را».
ظریف پیشتر در جریان دیدار با «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در شهر سوچی گفته بود: «متأسفانه اتحادیه اروپا و بقیه اعضای جامعه بین المللی این توان را نداشتند که در برابر فشار آمریکا ایستادگی کنند ولذا ایران این طور به مصلحت دیده که برخی از تعهدات و اقداماتی را که به صورت داوطلبانه در برجام انجام می داده، فعلا اجرا نکند».
حدود یک سال پیش بود (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷) که دولت آمریکا به دستور ترامپ، به بهانه‌های واهی و ادعاهای بی‌اساس علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، از توافق بین‌المللی برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به «برجام» خارج شده و تمام تحریمهای هسته‌ای ذیل این توافق را در دو بازه ۹۰ و ۱۸۰ روزه مجددا اعمال کرد.
البته این تنها اقدام ضد ایرانیِ کاخ سفید طی یک سال گذشته نبود و دولت ترامپ هر هفته تحریم‌ها یا محدودیت‌های جدیدی را علیه اشخاص و نهادهای ایرانی یا غیر ایرانی مرتبط با تهران اعمال کرده است. لازم به‌ذکر است که آمریکا در پیشبرد این اهداف خصمانه خود تنها نبوده و اتحادیه اروپا نیز با اقدامات ضد ایرانی تقریبا مشابهی، واشنگتن را همراه کرده است.
شورای عالی امنیت ملی: تعهدات بانکی و نفتی را عملی نکنید، غنی‌سازی اورانیوم را از سر می‌گیریم
شورای عالی امنیت ملی در بیانیه‌ای اعلام کرد که ایران از امروز ۱۸ اردیبهشت برخی اقدامات خود در برجام را متوقف می‌کند و به کشورهای باقیمانده در توافق ۶۰ روز برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و مالی فرصت داد.
شورای عالی امنیت ملی: تعهدات بانکی و نفتی را عملی نکنید، غنی‌سازی اورانیوم را از سر می‌گیریم
امروز ۱۸ اردیبهشت ماه مصادف با خروج غیرقانونی و یکجانبه آمریکا از برجام، شورای عالی امنیت ملی در بیانیه‌ای خطاب به کشورهای عضو برجام اعلام کرد که از امروز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در توافق برجام را متوقف می‌کند.
در بیانیه شورای عالی امنیت ملی کشورمان که طی نامه‌های جداگانه نیز از سوی حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی به سران کشورهای عضو برجام اعلام شده؛ به کشورهای باقیمانده در برجام ۶۰ روز برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی فرصت داده شده و تاکید شده است: «در هر زمان که خواسته‌های ما تامین شود؛ ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف شده را از سر خواهیم گرفت، اما در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله تعهدات دیگری را متوقف خواهد کرد.»
متن کامل بیانیه شورای عالی امنیت ملی کشورمان به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اِعمالِ حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، امروز ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ دستور توقف برخی اقدامات ایران در توافق برجام را صادر کرد. این تصمیم طی نامه مهمی از سوی دکتر روحانی رئیس جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به سران کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه اعلام شده است.
اکنون یک سال از خروج غیر قانونی ایالات متحده آمریکا از توافق برجام و نقض مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد توسط آمریکا می گذرد و آن کشور با قلدری تمام و برخلاف تمامی اصول شناخته شده بین المللی تحریم های یکجانبه و غیر قانونی خود را مجددا اعمال کرده است. این زورگویی آشکار آمریکا متاسفانه با هیچ اقدام درخور و متناسب از سوی شورای امنیت و یا اعضای باقی مانده در برجام مواجه نشده است.
جمهوری اسلامی ایران در طول یک سال گذشته نهایت خویشتنداری را از خود نشان داده و به درخواست دیگر اعضای برجام فرصت قابل توجهی در اختیار آنها قرار داده است تا اثرات و تبعات خروج آمریکا از برجام را جبران کنند.
در این مدت «کمیسیون مشترک برجام» دو بار در سطح معاونان و دو بار در سطح وزرای امور خارجه تشکیل شد و کشورهای باقی مانده در برجام در این جلسات به صراحت اذعان کردند که رفع تحریم ها و برخورداری ایران از منافع اقتصادی حاصله، بخش حیاتی از برجام است. آنها متعهد شدند که برای تحقق این هدف «راه‌حل‌های عملی» به منظور عادی سازی و حتی ارتقای همکاری های اقتصادی با ایران طراحی کنند.
متاسفانه این حسن نیت و خویشتنداری هوشمندانه مردم ایران بی پاسخ مانده و غیراز صدور بیانیه‌های سیاسی، هنوز هیچ ساز و کار عملیاتی برای جبران تحریم های آمریکا مستقر نشده است.
بنابراین، جمهوری اسلامی ایران برای تامین حقوق خود و بازگردندان توازن به مطالبات طرفین در این توافق، گزینه ای غیر از «کاهش تعهدات» ندارد.
از این جهت ، اعلام می‌کند که جمهوری اسلامی ایران در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایت محدویت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین نمی‌داند.
به کشورهای باقی مانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده می شود تا تعهدات خود به ویژه در حوزه های بانکی و نفتی را عملیاتی کنند. چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تامین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد.
در هر زمان که خواسته‌های ما تامین شوند، ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف شده را از سر خواهیم گرفت اما در غیر این صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای تعهدات دیگر را متوقف خواهد کرد.
جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد به مشورت‌های خود با اعضای باقی مانده برجام در تمامی سطوح ادامه دهد اما نسبت به هر اقدام غیر مسئولانه، از جمله ارجاع موضوع به شورای امنیت ملل متحد یا اعمال تحریمهای بیشتر، عکس العمل قاطع و سریع نشان خواهد داد.
رئیس جمهوری اسلامی ایران در نامه خود به سران کشورهای برجام به صراحت نوع واکنش جمهوری اسلامی ایران را خاطر نشان کرده است.
اکنون جمهوری اسلامی ایران حجت را بر کشورهای عضو برجام و بر جامعه بین الملل تمام کرده است.
ما با حسن نیت وارد مذاکرات هسته‌ای شدیم، با حسن نیت توافق کردیم، با حسن نیت توافق را اجرا کردیم و پس از خروج آمریکا با حسن نیت زمان کافی در اختیار دیگر اعضای برجام قرار دادیم. حال نوبت کشورهای باقی مانده در برجام است که حسن نیت خود را ثابت کرده و قدم های جدی و عملی برای حفظ برجام بردارند.
پنجره‌ای که اکنون در برابر دیپلماسی قرار دارد مدت زیادی باز نخواهد بود، و مسئولیت شکست برجام و هرگونه تبعات احتمالی آن به طور کامل بر عهده آمریکا و اعضای باقی مانده در برجام قرار خواهد داشت.»
صبح امروز نیز سفرای کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه به وزارت امور خارجه دعوت و نامه حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان توسط سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه به آنها تسلیم شد.
در این نامه تصمیم شورای عالی امنیت ملی کشورمان مبنی بر «توقف اجرای برخی تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل برجام» به اطلاع سران کشورهای مزبور رسیده است.
همچنین طی نامه دیگری که امروز صبح توسط وزیر امور خارجه کشورمان برای خانم موگرینی، نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجی و سیاست امنیتی ارسال شد جزئیات اقدامات ایران به اطلاع ایشان به عنوان هماهنگ کننده کمیسیون مشترک برجام رسید.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که شب گذشته به منظور رایزنی های مستمر با روسیه وارد مسکو شد در جمع خبرنگاران با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران با علم به این سیاست آمریکا با مدارا و صبر استراتژیک برخورد کرده است، اظهار داشت: متأسفانه اتحادیه اروپا و بقیه اعضای جامعه بین المللی این توان را نداشتند که در برابر فشار آمریکا ایستادگی کنند ولذا ایران این طور به مصلحت دیده که برخی از تعهدات و اقداماتی را که به صورت داوطلبانه در برجام انجام می داده، فعلا اجرا نکند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: این حق برای ایران در برجام دیده شده است. ما الان خارج از برجام عمل نمی کنیم بلکه در چارچوب برجام عمل می کنیم. مواد ۲۶ و ۳۶ برجام چنین اختیاری را به ایران و البته به سایر کشورهای عضو داده که اگر کشوری تعهداتش را اجرا نکرد، آنها هم تعهداتشان را به صورت جزیی یا کلی اجرا نکنند.
به گزارش فارس، ظریف یادآور شد: اقدام ایران کاملا در این چارچوب است، بنابراین ایران از برجام خارج نخواهد شد، ایران کاملا در چارچوب برجام عمل می کند و یک فرصتی برای سایر اعضای برجام است که اقدامات لازم را انجام دهند، نه اینکه صرفا به صدور بیانیه اکتفا کنند.
وی با اشاره به تصمیماتی که ایران در واکنش به بدعهدی های آمریکا اتخاذ خواهد کرد، گفت: این تحولی است که امروز چهارشنبه در راستای اجرای مصوبات شورای عالی امنیت ملی انجام خواهد شد و دوستان من در تهران جزییات آن را به اطلاع مردم خواهند رساند.
سه شنبه شب ۱۸ اردیبهشت ماه سال گذشته (۱۳۹۷) بود که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در اظهاراتی خروج این کشور از برجام را اعلام کرد و گفت که سندی را برای بازگرداندن تحریم‌ها امضا می‌کند و افزود که بالاترین سطح تحریمهای اقتصادی علیه ایران بعد از دوره‌های ۹۰ و ۱۸۰ روزه اعمال خواهد شد. دور اول تحریم های مزبور در مرداد ماه وارد فاز اجرایی شد و ترامپ شامگاه دوشنبه ۱۵ مرداد ماه با امضای فرمانی رسما دستور اجرای اولین بسته تحریم‌ها علیه ایران را صادر کرد و مقام‌های دولت ترامپ جمعه ۱۱ آبان ماه نیز اعلام کردند که دور دوم تحریم‌ها از روز دوشنبه (پنجم نوامبر) ۱۴ آبان ماه به اجرا درخواهد آمد.
ظریف: فرصت کوتاهی برای اعضای برجام باقی مانده است
وزیر امور خارجه گفت: اعضای اروپایی برجام تاکنون نتوانستند به تعهدات خودشان در برجام عمل کنند و الان فرصت کوتاهی برای آنهاست که تعهداتشان را اجرا کنند.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که به منظور انجام رایزنی‌های مستمر سیاسی با روسیه در مسکو به سر می‌برد، بعدازظهر امروز (چهارشنبه) پس از دیدار با همتای روس در نشست خبری مشترک با سرگئی لاوروف، ایران و روسیه را دو شریک در این منطقه و جهان و همسایه خواند.
وی با تشریح گفت‌وگوهایش با لاوروف افزود: موضوعات بسیار گوناگونی را بررسی کردیم، روابط دوجانبه ما امروز در حوزه‌های مختلف دوجانبه به پیش می‌رود، ساخت فاز دو و سه نیروگاه بوشهر علیرغم کارشکنی‌های آمریکا ادامه دارد.
رئیس دستگاه دیپلماسی ایران عنوان کرد: همکاری ما در زمینه ایزوتوپ‌های پایدار در فردو ادامه یافته است و سایر همکاری‌ها با دوستان روسی برای همکاری در زمینه هسته‌ای علیرغم اقدامات آمریکا دنبال شده است. علاوه بر این همکاری‌های اقتصادی ما در حوزه‌های مختلف و همکاری‌های ما در مسائل منطقه‌ای ادامه دارد.
خواهان صلح به دست افغان‌ها هستیم
وی گفت: ما در موضوعات منطقه‌ای و جهانی دیدگاه‌های نزدیک به هم داریم، در افغانستان خواهان صلح به دست افغان‌ها هستیم و ایران و روسیه مشورت‌های خیلی خوبی درباره افغانستان به صورت دوجانبه و چندجانبه داشتند و امیدواریم این مشورت‌ها به صلح در افغانستان و کمک به مردم و دولت افغانستان برای رسیدن به راه‌حل صلح آمیز بینجامد.
ظریف با بیان اینکه ما و روسیه در کنار مردم سوریه برای مقابله با تروریسم موفقیت‌های بیشماری را داشتیم، اظهار داشت: بعد از آن در کنار ترکیه، برای رسیدن به یک راه‌حل سیاسی همکاری کردیم و الان هم معتقدیم همکاری سه جانبه آستانه تنها زمینه همکاری بوده که موضوع سوریه را به حل و فصل و پایان خشونت‌ها نزدیک کند.
روند آستانه با سرعت خوب به پیش می‌رود
وزیر خارجه بیان کرد: امیدواریم دیگران هم این واقعیت را به رسمیت بشناسند و تلاش نکنند به خاطر ملاحظات کوته بینانه سیاسی، روند آستانه را با مخاطره روبرو کنند.
به گفته ظریف این روند (آستانه) با سرعت خوب به پیش می‌رود و جلسه اخیر آستانه پیشرفت‌های خوبی را در زمینه‌های مختلف شاهد بوده است.
خروج آمریکا از INF به عنوان یک حرکت بسیار خطرناک از طرف ما دیده می‌شود
به گزارش فارس، ظریف در ادامه این نشست خبری عنوان کرد: درباره موضوعات مربوط به منطقه، تحولاتی که در شمال آفریقا و یمن اتفاق می‌افتد و اقدامات مخرب آمریکا در منطقه و جهان گفتوگو کردیم. خروج آمریکا از پیمان موشک‌های هسته‌ای میان برد INF به عنوان یک حرکت بسیار خطرناک از طرف ما دیده می‌شود، همانطور که خروج آمریکا از برجام توسط ما و روسیه به عنوان یک حرکت خطرناک دیده می‌شود.
وی همچنین گفت: دولت کنونی آمریکا ظاهرا هیچ تعهدی به هیچ توافق بین‌المللی ندارد و یکی پس از دیگری از توافقات متعدد خارج شده است. خروج از برجام، INF، نفتا، یونسکو، شورای حقوق بشر اقداماتی بوده که دولت آمریکا در ماه‌های گذشته انجام داده و ما با یک دولت قانون شکن روبرو هستیم.
ظریف با اشاره به اظهارات لاوروف بیان کرد: برای ما برجام اهمیت زیادی دارد، برجام اهمیت زیادی برای جامعه بین‌المللی داشته و ایران در طول یک سال گذشته علیرغم اقداماتی که آمریکا کرده، در اجرای تعهداتش در چارچوب برجام باقی مانده است.
اقداماتی که متوقف کردیم براساس مواد ۲۶ و ۳۶ برجام حق آن را داشتیم
وزیر خارجه تصریح کرد: تصمیم امروز ایران برای اجرای برجام است نه در خلاف برجام و این تصمیم را در داخل برجام اتخاذ کردیم نه مثل آمریکا از آن خارج شویم.
وی گفت: اقداماتی که ما متوقف کردیم اقداماتی است که براساس مواد ۲۶ و ۳۶ برجام حق آن را داشتیم. ضمن اینکه تحریمهای جدیدی که آمریکا چهارم می اعمال کرد، اجرای این مفاد را غیرممکن کرده بود و این نشانگر آن است که آمریکا به دنبال این است که برخورد مخربی را که با برجام داشته، ادامه دهد.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد: ما نقش روسیه را به عنوان عضو موثر در رسیدن به نتیجه در برجام را همواره مورد تأیید و تشکر قرار دادیم، امروز نقش روسیه در گروه باقیمانده از برجام نقش برجسته‌ای است و دوستان روس ما در کنار دوستان چینی ما با ایران همکاری خود را ادامه دادند، همانطور که حقوق بین‌الملل آنها را موظف کرده که این روابط را داشتیم.
فرصت کوتاه پیش روی اعضای باقیمانده برجام
وی گفت: سایر کشورها نتوانستند، مخصوصا اعضای اروپایی برجام تاکنون نتوانستند به تعهدات خودشان در برجام عمل کنند. الان فرصت کوتاهی برای باقیماندگان در برجام به خصوص کشورهای اروپایی است که تعهداتی که آقای لاوروف به آنها اشاره کرد و تعهداتی که وزرای خارجه آنها در ماه ژوئن و سپتامبر انجام دادند، تعهداتی که معاونان وزرای خارجه آنها مکررا اعلام کردند را اجرا کنند و اگر این تعهدات اجرا شود، ما می‌توانیم ادامه حیات برجام را تضمین کنیم.
شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران امروز (چهارشنبه) در اولین سالگرد خروج آمریکا از برجام در بیانیه‌ای اعلام کرد که جمهوری اسلامی از امروز ۱۸ اردیبهشت ۹۸ برخی اقدامات خود در برجام را متوقف می‌کند و به کشورهای باقیمانده در توافق ۶۰ روز برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه های بانکی و مالی فرصت داد.
براساس این تصمیم، جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایت محدویت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی شده و ذخایر آب سنگین نمی‌داند.
همچنین به کشورهای باقی مانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده شد تا تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی را عملیاتی کنند. چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تامین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد.
ظریف: اروپا به جای مطالبه از ایران به تعهداتش عمل کند
وزیر خارجه ایران روز پنجشنبه از کشورهای اروپایی خواست به جای ملزم کردن ایران به پایبندی یکجانبه به برجام به تعهداتش ذیل این توافق عمل کند.
«محمد جواد ظریف»، وزیر امور خارجه ایران پنجشنبه در پیامی در توئیتر به بیانیه کشورهای اروپایی درباره برجام واکنش نشان داد.
ظریف نوشت: «بیانیه امروز اتحادیه اروپا نشان می‌دهد چرا کار برجام به اینجا کشیده است: آمریکا یک سال است که با زورگویی اروپا و بقیه کشورهای دنیا- را تهدید می‌کند و اروپا فقط ابراز «تأسف» کرد. اتحادیه اروپا به جای اینکه از ایران بخواهد به صورت یکجانبه به توافقی چندجانبه پایبند باشد باید به تعهدات خود از جمله عادی‌سازی روابط اقتصادی عمل کند.»
شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه (۱۸ اردیبهشت‌ماه) در بیانیه‌ای اعلام کرد قصد دارد «در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام» برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف کند.
جمهوری اسلامی در این بیانیه که در اولین سالگرد خروج آمریکا از توافق هسته‌ای صادر شده به کشورهای باقیمانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی اقدام کنند.
این بیانیه همچنین هشدار می‌دهد در صورتی که کشورهای گروه ۱+۴ در ضرب‌الاجل یاد شده به تعهداتشان عمل نکنند، ایران به صورت مرحله به مرحله تعهدات دیگری را متوقف خواهد کرد.
اتحادیه اروپا امروز (۱۹ اردیبهشت‌ماه) با صدور بیانیه‌ای ضرب‌الاجل ایران را رد کرد و افزود: «قویاً به ایران توصیه می‌کنیم از انجام اقداماتی که موجب تشدید مشکلات می‌شود، خودداری کند.»
کشورهای اروپایی بعد از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای برجام وعده داده‌اند با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق را حفظ کنند. این کشورها، علیرغم ایستادگی‌های لفظی و سیاسی در برابر اقدام آمریکا تا کنون موفقیتی در اقدامات عملی وعده‌داده شده برای حفظ این توافق کسب نکرده‌اند.
اتحادیه اروپا همچنین علیرغم مخالفت با تصمیم آمریکا در زمینه برجام با سایر ادعاهای این کشور در زمینه فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای ایران همسو شده است.
«برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام، تیرماه سال ۱۳۹۴ میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان (موسوم به گروه ۱+۵) حاصل شد.
دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنی‌ها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیسجمهور آمریکا این کارشکنی‌ها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هسته‌ای خارج خواهد کرد.
ترامپ سرانجام سه‌شنبه ۸ می ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷) به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج و دستور احیای تحریمهای متوقف‌شده علیه ایران را صادر کرد.
او شامگاه ۱۵ مردادماه با امضای فرمانی رسماً دستور اجرای اولین بسته تحریم‌ها علیه ایران را صادر کرد. دومین بسته تحریم‌ها که بخش‌های کشتی‌رانی، مالی و انرژی ایران را هدف قرار می‌دهند هم از روز ۱۴ آبان‌ماه از سر گرفته شده‌اند.
دولت ترامپ اخیراً اعلام کرده معافیت‌های مشتری‌های نفت ایران از تحریم‌ها را تمدید نخواهد کرد.
دولت آمریکا روز گذشته (چهارشنبه) هم با صدور یک فرمان اجرایی صنایع آهن، آلومینیوم، مس و فولاد ایران را به فهرست تحریمهای یکجانبه علیه ایران اضافه کرد.
ترامپ: دوست دارم مقام‌های ایران با من تماس بگیرند
رئیسجمهور آمریکا روز پنجشنبه گفت که دوست دارد ایرانی‌ها (مقام‌های ایران) با او تماس بگیرند، اما جان کری، وزیر خارجه سابق آمریکا آنها را از این کار منع می‌کند.
«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا روز پنجشنبه گفت که دوست دارد مقام‌های ایران به او زنگ بزنند.
ترامپ در پاسخ به سوالی درباره اعزام یک ناو هواپیمابر به منطقه برای مقابله با ایران، ادعاهای مطرح‌شده در رسانه‌ها را تکرار کرد و گفت اطلاعاتی در دست است که تهران قصد حمله به نیروهای آمریکایی را داشته است.
او در پاسخ به این سوال که آیا خطر درگیری نظامی وجود دارد گفت: «بله، این چیزی است که همیشه مطرح است. نمی‌خواهم بگویم، نه، ولی امیدوارم این اتفاق نیفتد.»
او در ادامه گفت: «می‌دانید دوست دارم درباره ایران چه اتفاقی بیفتد؟ دوست دارم به من زنگ بزنند. می‌دانید که جان کری با آنها زیاد صحبت می‌کند. جان کری بهشان می‌گوید که زنگ نزنند. این نقض قانون لوگان است و او باید بابت این تعقیب قضایی شود، ولی اعضای تیم من من نمی‌خواهند کاری کنند که…. فقط دموکرات‌ها از این جور کارها انجام می‌دهند.»
وی در ادامه مدعی شد که جان کری جلسات و تماس‌های تلفنی زیادی با مقام‌های ایران داشته و به آنها گفته که چه کاری انجام دهند.
ترامپ در ادامه ادعا کرد: «از وقتی من [آمریکا را] از برجام خارج کردم، اقتصاد آنها دچار آشوب شده؛ تورمی دارند که نرخ آن بالاترین رقمی است که تا به حال شنیده‌ام. آخرهفته‌ها و حتی در طول هفته شورش در کشورشان اتفاق می‌افتد.»
وی اضافه کرد: «کاری که آنها باید بکنند این است که با من تماس بگیرند و [پای میز مذاکره] بنشینند. می‌توانیم توافق کنیم و به یک توافق منصفانه دست پیدا کنیم.»
ترامپ گفت: «ما فقط می‌خواهیم که آنها سلاح هسته‌ای نداشته باشند. چیز زیادی از آنها نمی‌خواهیم.»
رئیسجمهور آمریکا در ادامه تصریح کرد: «به آنها کمک خواهیم کرد بار دیگر اوضاعشان فوق‌العاده شود. الان اوضاعشان بد است. چشم به راه روزی هستم که به ایران کمک کنم. دنبال آسیب زدن به ایران نیستم. می‌خواهم آنها قوی و فوق‌العاده باشند و اقتصاد فوق‌العاده‌ای داشته باشند. ولی آنها دارند حرف جان کری را گوش می‌کنند.»
ترامپ در ادامه گفت: «آنها باید تماس بگیرند و اگر این کار را انجام دهند ما آماده گفتوگو با آنها هستیم. آنها می‌توانند از لحاظ مالی بسیار بسیار قوی شوند؛ قابلیت‌های بالایی دارند. »
ژست ترامپ برای مذاکره در حالی است که دولت او همانند دولت‌های پیشین آمریکا ضدایرانی‌‌ترین و توهین‌آمیزترین سیاست‌ها درباره ملت ایران را دستور کار قرار داده است.
«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا ۱۸ اردیبهشت‌ماه به طور یکجانبه با نقض تعهدات آمریکا ذیل توافق هسته‌ای برجام کشورش را از این توافق خارج کرد و چندین دور تحریم علیه ایران اعمال کرده است.
دولت ترامپ اخیراً اعلام کرده معافیت‌های مشتری‌های نفت ایران از تحریم‌ها را تمدید نخواهد کرد.
دولت آمریکا روز گذشته (چهارشنبه) هم با صدور یک فرمان اجرایی صنایع آهن، آلومینیوم، مس و فولاد ایران را به فهرست تحریمهای یکجانبه علیه ایران اضافه کرد.
دولت آمریکا بعد از خروج از برجام کارزاری همه‌جانبه برای اعمال فشار علیه ایران به راه انداخته و در تلاش است کشورهای دیگر را به حمایت از تحریمهای یکجانبه علیه ملت ایران فرا بخواند.
شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه (۱۸ اردیبهشت‌ماه) در بیانیه‌ای اعلام کرد قصد دارد «در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام» برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف کند.
جمهوری اسلامی در این بیانیه که در اولین سالگرد خروج آمریکا از توافق هسته‌ای صادر شده به کشورهای باقیمانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی اقدام کنند.
این بیانیه همچنین هشدار می‌دهد در صورتی که کشورهای گروه ۱+۴ در ضرب‌الاجل یاد شده به تعهداتشان عمل نکنند، ایران به صورت مرحله به مرحله تعهدات دیگری را متوقف خواهد کرد.
«برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام، تیرماه سال ۱۳۹۴ میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان (موسوم به گروه ۱+۵) حاصل شد.
جلسه پوتین با اعضای شورای امنیت روسیه درباره برجام
رئیسجمهور روسیه در جلسه‌ای با حضور اعضای شورای امنیت این کشور به تشریح آخرین تحولات پیرامون توافق هسته‌ای برجام و اوضاع غرب آسیا پرداخت.
«ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهور روسیه روز پنجشنبه با اعضای شورای امنیت روسیه دیدار و با آنها درباره توافق هسته‌ای برجام گفتوگو کرد.
وب‌سایت «کرملین» در بیانیه‌ای تصریح کرده در این جلسه آخرین تحولات پیرامون «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) پس از اقدام ایران در کاهش برخی از تعهداتش ذیل این توافق مورد بررسی قرار گرفته است.
افزایش تنش‌ها در منطقه غرب آسیا از دیگر محورهای بحث در این جلسه بود که با حضور نخست‌وزیر، روسای دو شاخه پارلمان، رئیس دفتر رئیسجمهور، وزیر دفاع، مدیر سرویس اطلاعات خارجی، نماینده ویژه رئیسجمهور در امور محیط زیست و دبیر کل شورای امنیت روسیه برگزار شد.
شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه (۱۸ اردیبهشت‌ماه) در بیانیه‌ای اعلام کرد قصد دارد «در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اعمال حقوق خود مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام» برخی اقدامات خود ذیل برجام را متوقف کرد.
جمهوری اسلامی در این بیانیه که در اولین سالگرد خروج آمریکا از توافق هسته‌ای صادر شده به کشورهای باقیمانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی اقدام کنند.
این بیانیه همچنین هشدار می‌دهد در صورتی که کشورهای گروه ۱+۴ در ضرب‌الاجل یاد شده به تعهداتشان عمل نکنند، ایران به صورت مرحله به مرحله تعهدات دیگری را متوقف خواهد کرد.
اتحادیه اروپا امروز (۱۹ اردیبهشت‌ماه) با صدور بیانیه‌ای ضرب‌الاجل ایران را رد کرد و افزود: «قویاً به ایران توصیه می‌کنیم از انجام اقداماتی که موجب تشدید مشکلات می‌شود، خودداری کند.»
کشورهای اروپایی بعد از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای برجام وعده داده‌اند با تضمین منافع اقتصادی ایران، این توافق را حفظ کنند. این کشورها، علیرغم ایستادگی‌های لفظی و سیاسی در برابر اقدام آمریکا تا کنون موفقیتی در اقدامات عملی وعده‌داده شده برای حفظ این توافق کسب نکرده‌اند.
اتحادیه اروپا همچنین علیرغم مخالفت با تصمیم آمریکا در زمینه برجام با سایر ادعاهای این کشور در زمینه فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای ایران همسو شده است.
«برنامه جامع اقدام مشترک» یا برجام، تیرماه سال ۱۳۹۴ میان ایران و پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل (آمریکا، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) به علاوه آلمان (موسوم به گروه ۱+۵) حاصل شد.
دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنی‌ها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیسجمهور آمریکا این کارشکنی‌ها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هسته‌ای خارج خواهد کرد.
ترامپ سرانجام سه‌شنبه ۸ می ۲۰۱۸ (۱۸ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷) به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج و دستور احیای تحریمهای متوقف‌شده علیه ایران را صادر کرد.
او شامگاه ۱۵ مردادماه با امضای فرمانی رسماً دستور اجرای اولین بسته تحریم‌ها علیه ایران را صادر کرد. دومین بسته تحریم‌ها که بخش‌های کشتی‌رانی، مالی و انرژی ایران را هدف قرار می‌دهند هم از روز ۱۴ آبان‌ماه از سر گرفته شده‌اند.
دولت ترامپ اخیراً اعلام کرده معافیت‌های مشتری‌های نفت ایران از تحریم‌ها را تمدید نخواهد کرد.
هر آنچه در برجام دادیم و گرفتیم!
بازخوانی یادداشتی در یک سالگی برجام: سال گذشته در چنین روزهایی، مذاکره کنندگان برای منعقد کردن برنامه ای جامع و مشترک، تحت عنوان برجام سخت در تلاش بودند که به وسیله آن بتوانند قدری از دشمنی شیطان بزرگ کاهش دهند و آنقدر بر خود مطمئن بودند که توجهی به مخالفتها نداشتند.
«تحریمهای ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید و مشکل محیط زیست، اشتغال، صنعت و آب خوردن مردم حل شود، منابع آبی زیاد شده و بانک‌ها احیا شوند. آنها که ملت ما را تحریم کرده‌اند ظلم بزرگی مرتکب شده‌اند اما عده‌ای در داخل هم نمی‌دانستند تحریم چیست».
این سخنان از زبان حجت الاسلام حسن روحانی رئیس دولت تدبیر وامید، در مراسم گرامیداشت هفته محیط زیست در سال ۹۴ بیان شد. اکنون این سوال که آیا چنین سخنانی تنها به عنوان وعده باقی خواهد ماند یا خیر، امروز و در آستانه یک ساله شدن برجام، ملموس تر خواهد شد؛ چرا که با بررسی وعده های ذکر شده، می توان دریافت که ثمره اعتماد به آمریکا و به دنبال آن تنظیم سند توافق نامه برجام چیست؟
سال گذشته در چنین روزهایی، مذاکره کنندگان برای منعقد کردن برنامه ای جامع و مشترک، تحت عنوان برجام سخت در تلاش بودند که به وسیله آن بتوانند قدری از دشمنی شیطان بزرگ کاهش دهند و آنقدر بر خود مطمئن بودند که توجهی به مخالفتها نداشتند.
رییس جمهور در بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب، منتقدینش را بی شناسنامه معرفی می کند، وی در این همایش می گوید: «از همه می‌خواهیم با شناسنامه حرف بزنند. بگویند از کجا هستند، وابسته به کدام جناح هستند و با نام جناح خود سخن بگویند نه با نام ملت ایران».
همچنین آقای روحانی در همایش سالانه سفرا و نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور که در تهران برگزار شد، گفت: «عده‌ای شعار سیاسی می‌دهند اما بزدل سیاسی هستند هروقت مذاکره می‌شود، می‌گویند می‌لرزیم؛ به جهنم، بروید جای گرم که نلرزید!»
کاروان دیپلماسی تدبیر و امید که هر روز با یک لقب جدید از سوی رسانه های زنجیره ای خود، مورد تشویق و هورا کشیدن های کاذب قرار می گرفتند، به تمامی این نقدها نیش خندهای متکبرانه می زدند و با گرفتن وعده ی درِ باغ سبزِ پسابرجام از شیطان بزرگ، ادعا کردند که تمامی تحریم ها، بالمره و در همان روزِ توافقی که ما خلق می کنیم، برداشته می شود.
حجت‌الاسلام حسن روحانی که در برنامه زنده تلویزیونی با موضوع بیانیه لوزان از شبکه خبر با مردم سخن می‌گفت، اظهار داشت: «طبق این چارچوب همه تحریم‌ها چه مالی، اقتصادی و بانکی در همان روز اجرای توافق لغو خواهد شد.»
ولی این خنده ها که با دلگرمی به شیطان بزرگ بر لبان قهرمانان دیپلماسی تدبیر و امید نقش بسته بود، کم کم با رو شدن دستان پلید استکبار جای خود را به خنده های مصنوعی و اجبار می داد! آنها ترجیح می دادند که «اشتباه کردم ها» را در خفا بگویند تا این که علنی آن را عنوان نمایند.
بدعهدی های آمریکا به سرعت نمایان شد؛ از غارت ۲میلیارد دلاری اموال ایران، اجرای سفت و سخت قانون محدودیت ویزا، استمرار تحریم سوئیفت و سنگ‌اندازی و ایجاد هراس در ارتباط ایران با بانک‌های خارجی، تصویب تحریمهای جدید ضدایرانی تا تمدید قانون ایسا، تنها به عنوان بخشی از بدعهدی ها آمریکا در پسابرجام، می توان ذکر کرد.
ماجرای نقض برجام آنقدر عیان و روشن شده که نه تنها صدای منتقدین، بلکه فریاد خلق کنندگان برجام را هم درآورد! علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در گفتوگو با وبگاه «العربی الجدید» اعلام کرد که غرب در اجرای تعهدات خود بر اساس برجام، تأخیر دارد و هنوز برخی تحریم‌ها برداشته نشده است.
چند هفته ای از اظهارات صالحی نگذشته بود که رئیس بانک مرکزی هم به میدان آمد و در گفت وگو با بلومبرگ، ادعای صالحی را تایید کرد. سیف گفت: «عواید برجام تقریباً هیچ بوده است»! در همین راستا محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه در نشست خبری مشترک با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره مشکلات ایجاد شده در راه اجرای برجام گفت: «همانطور که همه از ابتدا می‌دانستند برجام بانک‌های آمریکایی را شامل نمی‌شده و نمی‌شود بلکه بحثِ عدم مزاحمت آمریکا برای همکاری سایر بانک‌ها با ایران مطرح است.» این اعتراف ظریف مبنی بر کارشکنی آمریکا در مسیر برجام، راه را برای رئیس جمهور که ادعا کرده بود برجام، از الطاف الهی است، دشوار می کرد. ولی کار به اینجا ختم نشد.
پس از رئیس سازمان انرژی اتمی، رئیس بانک مرکزی و وزیر امور خارجه، این بار نوبت وزیر اقتصاد بود که برجام را به چالش بکشد؛ طیب نیا در حاشیه جلسه هیئت دولت گفت: «برای ارتباط با بانک‌های بزرگ جهانی دچار مشکل هستیم و آنها با ما کار جدی نمی‌کنند.»
مذاکره کنندگان در ابتدا اعلام کردند ما توانستیم سایه شوم جنگ را به کمک برجام از کشور دور کنیم؛ آقای روحانی در شهریورماه ۹۴ نیز در بیست و دومین سفر استانی هیات دولت به استان همدان، اعلام کرد: «بعد از سال‌ها مذاکره پیگیر توسط فرزندان انقلابی و دیپلمات‌های قهرمان، توانستیم سایه شوم جنگ را از سر مردم برداریم و امنیت واقعی را به این کشور بازگرداندیم.»
این اظهارات برآمده از ضعف که عزت ملت ایران را زیر سوال می بُرد در حالی بیان می شود که نیروهای شجاع و جان برکف جمهوری اسلامی، بارها و در رویارویی با ابرقدرت های مستکبر همچون آمریکا و انگلستان و عمال منطقه ای آنها ظفرمندانه از کیان ایران اسلامی دفاع کردند؛
آخرین مقابله نیروهای نظامی ایران به سال ۹۴ برمی گردد؛ یعنی چند ماه پس از اظهارات حسن روحانی، دو فروند قایق جنگی آمریکایی حامل ۱۰ ملوان توسط نیروهای یگان دریایی سپاه پاسداران در محدوده آب‌های سرزمینی ایران در جزیره فارسی به دلیل ورود غیرقانونی به آب‌های سرزمینی ایران دستگیر شدند. بازتاب این شکست توسط رسانه های دنیا، موجبات شرمندگی نظام پوشالی آمریکا را فراهم کرد و پاسخی به مسئولین داخلی داد که در مقابل آمریکا ترسی به خود راه ندهند!
آقای روحانی در ۱۲ مرداد ۹۵ در گفت وگوی زنده تلویزیونی خود با مردم، ادعای سال گذشته خود را تکرار می کند و می گوید: «برجام سایه شوم تهدید را از سر مردم برداشت.»
مشاور رئیس جمهور نیز در راستای دستاوردسازی برای این مولودِ نامبارک به میدان آمده و پس از آزادسازی حلب، یکی از استان های استراتژیک و تاثیرگذار سوریه، در اظهاراتی عجیب سعی می کند این موفقیت که با ایثارو شهامت رزمندگان مقاومت به دست آمده را به برجام گره بزند؛ حسام الدین آشنا در توئیتر خود نوشت: «آیا میان برجام (رفع تحریم های هسته ای ایران) و موفقیت ارتش سوریه در آزادسازی حلب از اشغال تروریست ها رابطه ای وجود ندارد؟»
روزنامه های زنجیره ای هم در این میان بیکار ننشسته و در جهت دستاوردسازی برای برجامِ نافرجام تلاش می کردند. شاید جایزه عجیب ترین دستاوردسازی را بتوان به روزنامه دولتی ایران داد؛ این روزنامه، تنها دو ماه پس از توافق برجام در گزارشی مدعی می شود «توافق برجام منجر به افزایش عمر خلبانان و خدمه پرواز شده است!»
رئیس جمهور همچنین یکی از دستاوردهای برجام را، «تکریم در مقابل تحریم» می دانست. وی در یوم الله ۲۲ بهمن ۹۴ اعلام کرد: «دنیا با زبان تکریم با ما سخن می‌گوید نه زبان تحریم» پس از کنار گذاشتن تحریم هایی که در پسابرجام توسط آمریکا علیه ملت ایران صورت گرفت -که نمونه ای از آن تمدید تحریم های ایسا بود و مواردی که در بالا ذکر شد- اظهار نظرات گستاخانه مقامات اروپایی و آمریکایی را نباید فراموش کرد.
از توهین نخست وزیر انگلستان که چندی پیش در اختتامیه نشست سران شورای همکاری خلیج‌فارس، ایران را تهدیدی آشکار برای منطقه خلیج‌فارس خواند تا سخنان معاون سابق وزیر خارجه آمریکا و سناتور آمریکایی «لیندسی گراهام» که ملت ایران را دروغگو معرفی کردند.
پس از آن بود که مذاکره کنندگان اصلی ترین هدف برجام یعنی برداشته شدن تحریم ها را منکر شدند. محمدجواد ظریف در گفت وگو با روزنامه ایران، اعلام می کند: «هدف عمده مذاکرات، برداشتن تحریم‌ها نبود.» این سخنان وزیر خارجه دولت تدبیر و امید در حالی بیان می شود که بهروز نعمتی نماینده حامی دولت در مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با روزنامه آرمان اظهار داشت: «اگر به جلسات کمیسیون برجام مراجعه کنید، می‌بینید که من سوالی را با سه بار تکرار از آقای دکتر ظریف پرسیدم که آقای ظریف! تحریم‌ها به یک‌باره برداشته می‌شود؟ وی هم با تکرار گفت که بله به یک‌باره برداشته می‌شود.»
علاوه بر این و مهم تر اینکه مقام معظم رهبری به عنوان دیده بان همیشه بیدار جمهوری اسلامی در نامه‌ای به آقای روحانی رئیسجمهور و رئیس شورای‌عالی امنیت ملی اعلام می دارند: «پذیرش مذاکرات از سوی ایران اساساً با هدف لغو تحریمهای ظالمانه‌ی اقتصادی و مالی صورت گرفته است».
آقای روحانی که تا پیش از این در جشنواره شهید رجایی (۹۳/۶/۸) گفته بود: «مسئولیت مذاکرات هسته ای را شخصاً برعهده دارم» و برجام را «لطف الهی در سایه اعتدال و تدبیر» می دانستند در تغییر نگرشی جدید، توافق هسته ای نقض شده برجام را حاصل تصمیم اصل نظام معرفی می کند تا مقام معظم رهبری را هم ردیف خود، در اعتماد به آمریکای بدعهد، قرار دهد.
آقای روحانی در ۱۶ آذر ۹۵ با حضور در مراسم روز دانشجو که در دانشگاه تهران برگزار شد اعلام کرد: «ما هیچ قدمی در مسئله برجام برنداشتیم مگر آنکه با مقام معظم رهبری مشورت کردیم»
علاوه بر روحانی و پورمحمدی، وزیر دادگستری که برجام را «تصمیم نظام» معرفی کرد، نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهور نیز اظهار داشت: «برجام و تصویب و اجرای آن تصمیم نظام بود».
این سخنان کاروان تدبیر و امید در حالی بیان می شود که مقام معظم رهبری در دیدار مداحان در سال ۹۴ صراحتا اعلام کردند: «بنده در جزئیّات مذاکره دخالتی نکردم، بازهم نمی کنم؛ من مسائل کلان، خطوط اصلی، چهارچوب‌های مهم و خطّ قرمزها را به مسئولین کشور همواره گفته‌ام؛ عمدتاً به رئیس جمهور محترم که ما با ایشان جلسات مرتّب داریم، و موارد معدودی هم به وزیر محترم خارجه؛ خطوط اصلی و کلّی. جزئیّات کار، خصوصیّات کوچک که تأثیری در تأمین آن خطوط کلان ندارد، مورد توجّه نیست؛ اینها در اختیار آنها است، می توانند بروند کار کنند. اینکه حالا گفته بشود که جزئیّات این مذاکرات تحت نظر رهبری است، این حرف دقیقی نیست.»
در برجام به ازای آنچه دادیم چه گرفتیم؟
معاون سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: ما در برجام، به ازای آنچه دادیم چه گرفتیم؟ مذاکره موضوعیت دارد و باید برخی از مسائل با مذاکره حل شود، اما باید ببینیم که هدف از مذاکره چیست و دستاوردهای آن چیست؟
سردار رسول سنایی راد معاون سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گفتگو با خاورستان، درخصوص برخی موارد مطرح شده در مناظرات درباره برجام اظهارکرد: برخی به دنبال ایجاد دو قطبی در جامعه هستند و بهتر است که به این موارد پرداخته نشود.
وی افزود: برجام یک متن بود که در آن هم فرصت ها و هم تهدیدهایی وجود داشت و حاصل مذاکره آن بده بستان است.
معاون سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: اما سخن اینجاست که ما در برجام، به ازای آنچه دادیم چه گرفتیم؟ مذاکره موضوعیت دارد و باید برخی از مسائل با مذاکره حل شود، اما باید ببینیم که هدف از مذاکره چیست و دستاوردهای آن چیست؟ اینکه چه دادیم و چه گرفتیم مهم است.
سنایی راد تاکید کرد: توان موشکی یعنی بازدارندگی برای این که جنگی اتفاق نیفتد، و این با برجام منافاتی ندارد.
وی درخصوص برخی گفته ها مبنی بر اینکه برجام سایه جنگ را از کشور دور کرد؛ اظهارکرد: آنچه که سایه جنگ را از سر کشور برداشته است رضایتمندی و پشتیبانی مردم از نظام و مشارکت از جنس ۲۲ بهمن در صحنه های نظام و همچنین مجموعه هایی که پیام قدرت را به بیگانگان نشان می دهند است، نه افراد.
گردآوری و تنظیم: پارسی گو
منابع: ۱. فارس ۲. باشگاه خبرنگاران جوان ۳. ایمنا ۴. شبکه اطلاع رسانی راه دانا