اگر به فرهنگ نویسی و فرهنگ های گوناگونی که تاکنون نوشته شده است بیاندیشیم، شاید این تصور را داشته باشیم که نیازی به این کار نیست و آنچه باید در این زمینه وجود داشته باشد، انجام شده است!
اما اگر نویسنده ای پیدا بشود که با خلاقیت مثال زدنی اش به ماجرای فرهنگ نویسی نگاه کند، می بیند هنوز جای کار وجود دارد…
و اینگونه است که «فرهنگ گلشن» توسط مرحوم استاد «اصغر گلشن تفتی» بوجود می آید.
در این مقاله سعی می کنیم فرهنگ گلشن و نویسنده آن، مرحوم اصغر گلشن تفتی را به اجمال معرفی کنیم.
۱- فرهنگ نویسی چیست؟
در دانشنامۀ ویکی پدیا در صفحۀ فرهنگ نویسی آمده است: «فرهنگ‌نویسی یا فرهنگ‌نگاری یکی از حوزه‌های علم زبان‌شناسی است که به بررسی نحوه نگارش فرهنگ‌ها و واژه‌پردازی می‌پردازد. فرهنگ‌نویس ممکن است فرهنگ لغت (قاموس)، واژه‌نامه یا اصطلاحنامه بنویسد و ترتیب دهد. کوشش اصلی در فرهنگ‌نویسی بر این است تا داده‌های مربوط به یک واژه (همچون معنی، تلفظ، املاء، کاربردها، نمونه‌ها و غیره) تا حد ممکن برای کاربران قابل دستیابی شده و به شکلی کاربرپسند عرضه شود. حوزه فرهنگ‌نویسی با حوزه دانشنامه‌نویسی و ترتیب دادن واژه‌یاب‌ها نیز نزدیکی دارد.»
بنابراین فرهنگ نویسی به طور خلاصه می شود حوزه ای از علم زبان شناسی که به واژه ها و فرهنگ ها می پردازد.
مرحوم استاد اصغر گلشن تفتی ۰۲
۲- نگاهی کوتاه به زندگی اصغر گلشن تفتی
اصغر گلشن از معلمان دلسوز و خدوم تفتِ یزد، این خطه سرسبز به شمار می آید. او بیش از ۳۰ سال دبیری دبیرستانهای شهرستان و معلمی مقاطع راهنمایی و ابتدایی شهرستان را در کارنامه کاری خود داشته است. وی در سرتاسر عمر خود به تحقیق و پژوهش در زمینه های گوناگون فعالیت داشته است. مرحوم استاد گلشن تفتي به واقع مصداق اين گفته‌ي معروف است كه: «معلمان هم چو شمع مي سوزند.» (ر.ک: تبیان تفت. عنوان معلم دلسوز اصغر گلشن تفتی) مرحوم اصغر گلشن از معلمین فرهیخته، فعال و پر تلاش بود که بیشتر عمر خود را صرف پیگیری و رسیدگی به مسایل و مشکلات مردم نمود. (ر.ک: تابناک یزد. عنوان مراسم تجلیل از عوامل فیلم مستند گذری بر گلشن در تفت)
از گلشن تفتی آثاری به جای مانده است که برخی از آنها عبارتند از: ۱. فرهنگ گلشن. (مجموعۀ کاملی از لغات متشابه، متشاکل، متفاوت، متماثل، متضاد، متجانس، متقارب، مترادف، مشدد، غیر مشدد، اضداد و ترجمه جمع مکسر) ۲. چند آموزۀ اجتماعی در قالب وصیت نامه (با موضوع روابط اجتماعی و جنبه های اخلاقی و مذهبی در دین مبین اسلام و اخلاق اسلامی) ۳. فرهنگ نمونه (شامل ۶۰۰۰ لغت متشابه، متشاکل، متفاوت، متماثل و متضاد با ترکیب خاص و اوزان مختلف) ۴. گلشن لغات (مجموعۀ کاملی از لغات متشابه، متشاکل و…) ۵. صد و پنجاه خطاب در قران (ترجمه شده به نثر و نظم فارسی و انگلیسی با طرزی ساده و سلیس) و… (برای اطلاع از محل نشر و ناشر آثار ر.ک: کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی)
۳- معرفی فرهنگ گلشن
فرهنگ گلشن، در حدود ۲۵ هزار لغت را در بر می گیرد که مولف آن، اصغر گلشن سعی نموده است با دسته بندی های دقیق و ترجمۀ سلیس و روان، در زمینۀ لغت فارسی کار ماندگاری انجام دهد و الحق که حاصل ده سال زحمت و رنج وی، اثری مانا شده است. آخرین چاپ این کتاب ارزشمند (چاپ پنجم) که توسط نشر نیکوروش یزد به چاپ رسیده است دارای ۳۴۴ صفحه است.
مولف بنا به چکیده ای که پشت جلد کتاب درج گردیده است، هدف از تنظیم این کتاب را معرفی لغاتی است که تاکنون برای گردآوری آنها اقدامی نشده بود ذکر کرده و می نویسد: جهت شناساندن و طریق واژه سازی هر یک از آن کلمات به طور تفکیک از یکدیگر اقدام گردیده است.
فرهنگ گلشن در یک مجلد تدوین و چاپ گردیده است. مولف در ابتدای کتاب، اثرش را به همسر و فرزندانش تقدیم می کند. فرهنگ گلشن، به تألیف اصغر گلشن تفتی، نویسنده و شاعر و پژوهشگر تفتی، توسط نشر اندیشمندان یزد به چاپ رسیده است. فهرست ویرایش سوم فرهنگ دارای هفده عنوان است که به ترتیب عبارتند از: مقدمۀ ویرایش سوم. مقدمۀویرایش اول. مقدمۀ ویرایش دوم. راهنمایی های لازم. لغات متشابه یا هم آهنگ. لغات متشاکل یا واژه های همگون. نوعی از لغات متفاوت یا واژه های ناهمگون. لغات متماثل یا واژه های همانند. لغات متضاد یا متقابل (واژه های هم تراز). لغات متجانس یا واژه های هم نژاد. لغات متقارب یا همگراء. لغات مترادف یا واژه های هم معنا. لغات مشدد و غیر مشدد. لغات اضداد. جمع مکسر لغات به فارسی سره. کتابنامه و در نهایت اختتامیه.
پشت جلد فرهنگ گلشن
۴- نحوه تهیه فرهنگ گلشن
برای تهیه کتاب ارزشمند فرهنگ گلشن، اثر زنده یاد استاد اصغر گلشن تفتی، می توانید از طریق شماره تلفن زیر با جناب آقای سعید گلشن (پسر مرحوم استاد اصغر گلشن) تماس برقرار کرده و در خواست خود را مطرح کنید.
۰۹۱۳۲۵۱۸۱۹۳
جناب آقای سعید گلشن تفتی.
منابع:
- دانشنامه ویکی پدیا.
- مجموعه مقالات همایش نکوداشت مولف فرهنگ گلشن.
نویسنده: احمد طحانی. پارسی گو