مجله اینترنتی پارسی گو: متاسفانه استاد محمد علی کشاورز بازیگر توانا و با سابقه کشورمان، دیروز ۲۵ خرداد ۱۳۹۹ و در سن ۹۰ سالگی بر اثر نارسایی کلیوی درگذشت. از مرحوم کشاورز آثار فراوانی به جا مانده است که بسیاری از این آثار، چه در حوزه سینما و چه تلوزیون، جزو آثار ماندگار کشورمان محسوب می شود. در حقیقت استاد محمد علی کشاورز بازیگری بود که با بازی در نقش های متفاوت و جذاب در ذهن همه ایرانیان جایگاه ممتازی داشت. اخیرا نیز با بازپخش سریال پدرسالار در شبکه آی فیلم، یاد و خاطره دوران پخش این سریال و جذابیت های آن دوران برای مخاطب تداعی شد. در این مطلب نگاهی داریم به زندگی پربار استاد محمد علی کشاورز و آثار هنری ایشان. با ما همراه باشید:
بیوگرافی استاد محمد علی کشاورز
استاد «محمدعلی کشاورز» هنرمند مطرح سینما، تئاتر و تلویزیون (یکشنبه، ۲۵ خرداد) و در سن نودسالگی بعد از تحمل دورهای بیماری درگذشت. محمدعلی کشاورز یکی از چند بازیگر مطرح و نسل اول تئاتر ایران و فعال در حوزه های دیگر نمایشی از جمله سینما و تلویزیون در ۲۶ فروردین ۱۳۰۹ در اصفهان متولد شد. این هنرمند که دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر بود، در سینما، تئاتر و تلویزیون بارها در نقشها و ژانرهای گوناگون حضور داشته است.
به نوشته ایرنا استاد محمد علی کشاورز در بازیگری، همراهِ علی نصیریان، زندهیاد جمشید مشایخی، زندهیاد داود رشیدی و زندهیاد عزتالله انتظامی پنج بازیگر مرد ماندگار تاریخ تئاتر و سینما و تلویزیون ایران بهشمار میآیند.
از آثار ماندگار استاد کشاورز، به مجموعههای تلویزیونی داییجان ناپلئون، آتش بدون دود، هزاردستان (در نقش شعبان استخوانی)، سربداران (در نقش خواجه قشیری)، افسانه سلطان و شبان (در نقش خوابگزار اعظم)، پدرسالار و گرگها میتوان اشاره کرد.
این هنرمند ایفاگر نقشهای ماندگاری در تاریخ سینما بوده است که از جمله آنها فیلمهای «خشت و آینه»، «آقای هالو»، «رگبار»، «صادق کرده»، «شطرنج باد»، «کمالالملک»، «مردی که موش شد»، «کفشهای میرزا نوروز»، «مادر»، «پول خارجی»، «دلشدگان»، «روز واقعه»، «ناصرالدین شاه اکتورسینما»، «خسوف»، «زیردرختان زیتون»، «غزال» بوده است.
استاد کشاورز اوایل خرداد جاری به دلیل عارضه کلیوی و بالا رفتن سطح کراتین خون در بیمارستان بستری شد و بلافاصله مراحل درمانی خود را زیر نظر تیم پزشکی آغاز کرد. پس از آن وی به دلیل عفونت ریه در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد.
زندگی نامه استاد محمد علی کشاورز
محمّدعلی کشاورز (زادهٔ ۲۶ فروردین ۱۳۰۹ در اصفهان – درگذشتهٔ ۲۵ خرداد ۱۳۹۹ در تهران) بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون ایران بود. او دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر بود. به نوشته ویکی پدیا از محمدعلی کشاورز، در کنار داوود رشیدی، عزتالله انتظامی، جمشید مشایخی و علی نصیریان به سبب تأثیرشان در فیلمهای ایرانی به عنوان پنج بازیگر مرد ماندگار تاریخ تئاتر، سینما و تلویزیون ایران یاد میشود. این هنرمند بر اثر نارسایی کلیه در سن ۹۰ سالگی درگذشت.
آغاز زندگی و تحصیل
محمدعلی کشاورز در محله سیچان اصفهان زاده شد. او فرزند دوم خانواده بود. خاندان وی اصالتاً از گرجی تبارانی بوده که در زمان شاه عباس به ایران آمده و مسلمان شد. نام خانوادگی پیشین او، «اصلانی» بودهاست؛ خاندانی که اکنون بخش قابل توجهی از جمعیت گرجیان اصفهان و فریدونشهر را تشکیل میدهند. وی یک بار ازدواج نمود که در سال ۱۳۵۲ این ازدواج به جدایی انجامید و پس از آن دیگر ازدواج نکرد. نتیجه این ازدواج دختر وی به نام «نلی» است که در بلژیک زندگی و نقاشی تدریس میکند.
محمدعلی کشاورز فارغالتحصیل هنرستان هنرپیشگی تهران و دانشکده هنرهای دراماتیک بود. او از فارغ التحصیلان رشته نقشهبرداری نیز بود و مجریگری برخی برنامههای مربوط به نقشهبرداری در صدا و سیما به عهدهٔ وی بودهاست. محمدعلی کشاورز یکبار در دانشکدهٔ پزشکی نیز پذیرفته شد. امّا بهدلیل علاقه زیادی که به بازیگری داشت از تحصیل در این رشته انصراف داد و به بازیگری پرداخت.
زندگی حرفهای مرحوم کشاورز
نخستین کار هنری محمدعلی کشاورز بازی در تلهتئاتر «خودکشی» به کارگردانی علی نصیریان در سال ۱۳۳۹ بود. سپس در نمایشهایی همچون ویولنساز کرهمونا، آنتیگون، آندورا، ادیپوس شهریار، بازی استریندبرگ بازی کرد.
کشاورز با فیلمسازان نامداری چون فرخ غفاری، ابراهیم گلستان، والریو زورلینی، بهرام بیضایی، ناصر تقوایی، نادر ابراهیمی، علی حاتمی، داریوش مهرجویی، و عباس کیارستمی همکاری کردهاست و با بازیگرانی غیرایرانی چون آنتونی کوئین، و ماکس فون سیدو همبازی بودهاست.
مجموعههای تلویزیونی شاخص استاد کشاورز
محمدعلی کشاورز در سال ۱۳۴۷ به تلویزیون رفت و کارگردانی هنری قسمتهایی از سریال خانهٔ قمر خانم را به عهده گرفت. از آثار ماندگار وی میتوان به مجموعههای تلویزیونی داییجان ناپلئون، آتش بدون دود، هزاردستان (در نقش شعبان استخوانی)، سربداران (در نقش خواجه قشیری)، افسانه سلطان و شبان (در نقش خوابگزار اعظم)، پدرسالار، و گرگها اشاره کرد.
فیلمهای سینمایی مرحوم محمد علی کشاورز
محمدعلی کشاورز برای نخستینبار در سال ۱۳۴۳ با فیلم شب قوزی ساخته فرخ غفاری بازیگری سینما را نیز تجربه کرد و تا سال ۱۳۸۷ (خورشیدی) در ۴۷ فیلم سینمایی ایفای نقش کردهاست. از جمله کارهای قابل توجه او میتوان به رگبار، خشت و آینه، برزخیها، کمالالملک، مردی که موش شد، کفشهای میرزا نوروز، مادر، جستجو در جزیره، ناصرالدینشاه آکتور سینما، دلشدگان، آقای بخشدار، زیر درختان زیتون، روز واقعه، و کمیته مجازات اشاره کرد.
جایزههای مرحوم کشاورز
کشاورز برای بازی در فیلم مادر ساختهٔ علی حاتمی نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.
علت درگذشت محمدعلیکشاورز چه بود؟
کشاورز در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۹۹ بر اثر نارسایی کلیه درگذشت.
فیلمشناسی محمد علی کشاورز
در این بخش آثاری که مرحوم استاد کشاورز در آنها به ایفای نقش پرداخته است مرور می شود:
آثار سینمایی محمد علی کشاورز
سال | نام | سمت | کارگردان |
---|---|---|---|
۱۳۸۳ | فرزند صبح | بازیگر | بهروز افخمی |
۱۳۷۹ | انتظار | بازیگر | محمد نوریزاد |
۱۳۷۸ | تهران روزگار نو | بازیگر | علی حاتمی |
۱۳۷۷ | کمیته مجازات | بازیگر | علی حاتمی |
۱۳۷۷ | لژیون | بازیگر | سید ضیاءالدین دری |
۱۳۷۵ | روزی که خواستگار آمد | بازیگر | فریال بهزاد |
۱۳۷۴ | دام | بازیگر | جلال مهربان |
۱۳۷۴ | غزال | بازیگر | مجتبی راعی |
۱۳۷۳ | روز واقعه | بازیگر | شهرام اسدی |
۱۳۷۳ | نگاهی دیگر | بازیگر | حسین مختاری |
۱۳۷۲ | زیر درختان زیتون | بازیگر | عباس کیارستمی |
۱۳۷۱ | چهارشنبه عزیز | بازیگر | حمید تمجیدی |
۱۳۷۱ | خسوف | بازیگر | رسول ملاقلیپور |
۱۳۷۱ | یک مرد، یک خرس | بازیگر | مسعود جعفری جوزانی |
۱۳۷۱ | آقای بخشدار | بازیگر | خسرو معصومی |
۱۳۷۰ | دلشدگان | بازیگر | علی حاتمی |
۱۳۷۰ | ناصرالدینشاه آکتور سینما | بازیگر | محسن مخملباف |
۱۳۶۹ | جستجو در جزیره | بازیگر | مهدی صباغزاده |
۱۳۶۸ | پول خارجی | بازیگر | رخشان بنی اعتماد |
۱۳۶۸ | جستجوگر | بازیگر | محمد متوسلانی |
۱۳۶۸ | گل سرخ | بازیگر | حمید تمجیدی |
۱۳۶۸ | مادر | بازیگر | علی حاتمی |
۱۳۶۶ | جعفرخان از فرنگ برگشته | بازیگر | علی حاتمی |
۱۳۶۶ | جمیل | بازیگر | احمد بخشی |
۱۳۶۴ | ستاره دنبالهدار | بازیگر | سیروس کاشانی نژاد |
۱۳۶۴ | کفشهای میرزا نوروز | بازیگر | محمد متوسلانی |
۱۳۶۴ | مردی که موش شد | بازیگر | احمد بخشی |
۱۳۶۳ | طائل | بازیگر | محمد عقیلی |
۱۳۶۲ | کمالالملک | بازیگر | علی حاتمی |
۱۳۶۱ | برزخیها | بازیگر | ایرج قادری |
۱۳۶۰ | دست شیطان | بازیگر | حسین زندباف |
۱۳۶۰ | گرداب | بازیگر | حسین دوانی |
۱۳۵۷ | کاروانها | بازیگر | جیمز فارگو |
۱۳۵۶ | این گروه محکومین | بازیگر | داریوش فرهنگ |
۱۳۵۵ | شام آخر | بازیگر | شهیار قنبری |
۱۳۵۵ | شطرنج باد | بازیگر | محمدرضا اصلانی |
۱۳۵۵ | صحرای تاتارها (فیلم) | بازیگر | والریو زورلینی |
۱۳۵۵ | وقتی که آسمان بشکافد | بازیگر | فتحالله منوچهری |
۱۳۵۲ | خورشید در مرداب | بازیگر | محمد صفار |
۱۳۵۲ | قصه ماهان | بازیگر | جواد طاهری |
۱۳۵۱ | رگبار | بازیگر | بهرام بیضایی |
۱۳۵۱ | صادق کرده | بازیگر | ناصر تقوایی |
۱۳۴۹ | آقای هالو | بازیگر | داریوش مهرجویی |
۱۳۴۴ | خشت و آینه | بازیگر | ابراهیم گلستان |
۱۳۴۴ | زمزمه محبت | بازیگر | امیر شروان |
۱۳۴۳ | شب قوزی | بازیگر | فرخ غفاری |
آثار تلویزیونی محمد علی کشاورز
سال | نام | سمت | کارگردان | توضیحات |
---|---|---|---|---|
۱۳۸۷ | تلهتئاتر «آدم خوابش میگیره» | بازیگر | محمد یعقوبی | شبکه ۴ / نویسنده: «علی نصیریان» |
۱۳۸۶–۱۳۸۷ | پاتوق | بازیگر مهمان | شاهین باباپور | شبکه ۱ |
۱۳۸۲–۱۳۸۶ | چهل سرباز | بازیگر | محمد نوریزاد | شبکه ۲ |
۱۳۸۵ | راه شب | بازیگر | داریوش فرهنگ | شبکه ۳ |
۱۳۸۳ | رسم شیدایی | بازیگر | اکبر خواجویی | در نقش «سالار» |
۱۳۸۴ | رسم عاشقی | بازیگر | شبکه ۵ | |
۱۳۸۳ | بوی غریب پاییز | بازیگر | مجتبی یاسینی | |
۱۳۸۳ | خانهای در تاریکی | بازیگر | سعید سلطانی | |
۱۳۸۲ | این سه نفر | بازیگر | اصغر توسلی | شبکه ۳ |
۱۳۸۲–۱۳۸۱ | مزرعه آفتابگردان | بازیگر | فریدون حسنپور | |
۱۳۸۱ | ثارالله | بازیگر | شهریار بحرانی | در نقش «معاویه» |
۱۳۸۱–۱۳۷۸ | روشنتر از خاموشی | بازیگر | حسن فتحی | |
۱۳۸۱–۱۳۸۰ | حجربن عدی | بازیگر | تاجبخش فنائیان | |
۱۳۸۱–۱۳۸۰ | سیب ترش | بازیگر | خسرو معصومی | شبکه ۲ |
۱۳۸۱ | فرستاده | بازیگر | جواد شمقدری | در نقش «امیرالحاج» (حاکم مکه) |
۱۳۸۰–۱۳۷۴ | خورشید شب | بازیگر | سیروس مقدم فریبرز صالح |
در نقش «میرفندرسکی» – شبکه ۲ |
۱۳۸۰ | جوانی | بازیگر | سعید سلطانی | |
۱۳۷۹–۱۳۷۸ | قصههای رودخانه سیاکیا | بازیگر | کمال تبریزی | محصول مشترک تلویزیون ایران و مالزی |
۱۳۷۸ | ایستگاه | بازیگر | منوچهر عسگرینسب | شبکه ۲ |
۱۳۷۸–۱۳۷۷ | بگذار آفتاب برآید | بازیگر | حسین مختاری | شبکه ۳ |
؟ | مجموعه تلویزیونی «تئاتر ملل» | بازیگر | محمد رحمانیان | اواخر دهه هفتاد پخش میشد. |
۱۳۷۸ | سالهای خاکستری | بازیگر | محمدرضا ورزی | |
۱۳۷۶ | کهنهسوار | بازیگر | اکبر خواجویی | شبکه ۳ |
۱۳۷۵ | زندگی | بازیگر | محمدرضا اعلامی | این مجموعه در آغاز «قصهها» نام داشت.[۱۲] |
۱۳۷۵ | شب و مه | بازیگر | احمد بخشی | شبکه ۲ |
۱۳۷۵ | خانه به خانه | بازیگر | کیانوش عیاری | |
۱۳۷۵–۱۳۷۴ | وکلای جوان | بازیگر | بهرام کاظمی | |
۱۳۷۴ | تلهتئاتر «غروب روزهای آخر پاییز» | بازیگر | محمد رحمانیان | |
۱۳۷۴ | تازیانه بر باد | بازیگر | اکبر صادقی | محصولی از «سیمافیلم» که در ۱۰ قسمت پخش شد. |
۱۳۷۳–۱۳۷۴ | نگاهی دیگر | بازیگر | حسین مختاری | یک مجموعهٔ ۱۰ قسمتی که نسخهٔ سینماییاش در اردیبهشت ۷۴ در سینماها اکران شد.[۱۳] |
۱۳۷۳–۱۳۷۲ | پدرسالار | بازیگر | اکبر خواجویی | در نقش «اسدالله» شبکه ۲ |
۱۳۷۱ | گزارش، نقطه صفر | بازیگر | محسن شاهمحمدی | شبکه ۱ |
۱۳۶۷ | زندگی و جنگ[۱۴] | بازیگر | احمد نجیبزاده | نویسنده: «احمد بهبهانی» |
۱۳۶۶–۱۳۶۵ | گرگها | بازیگر | داود میرباقری | در نقش «قاضی» |
۱۳۶۶–۱۳۵۸ | هزاردستان | بازیگر | علی حاتمی | در نقش «شعبون استخونی» |
۱۳۶۴ | تلهتئاتر «دست بالای دست» | بازیگر | اسماعیل شنگله | کارگردان تلویزیونی: «مهوش جزایری» |
۱۳۶۴–۱۳۶۳ | مستند «نقشه» | راوی | حمید تمجیدی | کاری از گروه اقتصاد سیما |
۱۳۶۳ | سربداران | بازیگر | محمدعلی نجفی | در نقش «خواجه قشیری» |
۱۳۶۳–۱۳۶۰ | افسانه سلطان و شبان | بازیگر | داریوش فرهنگ | در نقش «خوابگزار اعظم» – شبکه ۱ |
۱۳۵۶ | تلهتئاتر «مهتابی برای محرومین» | بازیگر | سعید نیکپور | «فخری خوروش» و «فیروز بهجتمحمدی» هم در آن بازی کرده بودند. |
۱۳۵۵–۱۳۵۴ | آلاخونوالاخون | کارگردان | محمدعلی کشاورز | نویسنده: «منوچهر محجوبی» یک اصفهانی برای پیدا کردن کار به تهران میآید و در این شهر با مسائل و مشکلات فراوانی روبرو میشود که غالباً مضمونی کمیک و خندهآور دارد.[۱۵] |
۱۳۵۴ | داییجان ناپلئون | بازیگر | ناصر تقوایی | در نقش «دایی جان سرهنگ» نخستین بار در سال ۱۳۵۵ پخش شد. |
۱۳۵۴ | آتش بدون دود | بازیگر | نادر ابراهیمی | |
۱۳۵۳ | تلهتئاتر «گربه سیاه» | بازیگر | ؟ | «فرزانه تأییدی» هم در آن بازی کرده بود. |
۱۳۵۲ | تلهتئاتر «دوزخ» | بازیگر | پری صابری | نویسنده: «ژان-پل سارتر» «فخری خوروش»، «جمیله شیخی» و «عباس یوسفیانی» هم در آن بازی کرده بودند. |
۱۳۵۱ | تلهتئاتر «بختک» | کارگردان | محمدعلی کشاورز | نویسنده: «محمد صنعتی» «مهین شهابی» در این نمایش تلویزیونی هنرنمایی کرده بود. |
۱۳۴۷ | خانه قمرخانم | کارگردان | محمدعلی کشاورز فخری خوروش سهراب اخوان محسن هرندی برهان آزاد |
پخش این سریال از مهر ماه سال ۱۳۴۸ آغاز شد و آخرین قسمت آن، شب چهارشنبه ۱۴ مهر ماه ۱۳۵۰ به نمایش درآمد. |
۱۳۴۲ | تلهتئاتر «در جزیرهای غریب» | بازیگر | ؟ | «داوود رشیدی»، «عباس مغفوریان»، «فرزانه تأییدی» و «منوچهر فرید» هم در آن بازی کرده بودند. |
۱۳۴۰ | تلهتئاتر «تابستان طولانی» | بازیگر | ؟ | «علی نصیریان»، «پوران رجبی پور»، «جمیله شیخی» و «فرزانه تأییدی»، هم در آن بازی کرده بودند. |
۱۳۴۰ | تلهتئاتر «مزرعههای سبز» | بازیگر | رکنالدین خسروی | «فخری خوروش»، «جمشید مشایخی»، «اسماعیل داورفر» و «فرزانه تأییدی» هم در آن بازی کرده بودند. |
۱۳۴۰ | تلهتئاتر «شیدوش و ناهید» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «ابوالحسن فروغی» در شهریور ۱۳۴۰ پخش شد و «علی نصیریان» و «عزتالله انتظامی» هم در آن بازی کرده بودند. |
۱۳۳۹ | تلهتئاتر «شام خصوصی» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «ایو شاتلین» «علی نصیریان» و «نصرت پرتوی» هم در آن بازی کرده بودند. |
۱۳۳۹ | تلهتئاتر «ویلای یوکا» | بازیگر | عباس جوانمرد | نویسنده: «ایزابل شرایبر» در آبان ۱۳۳۹ پخش شد و در آن «علی نصیریان»، «اسماعیل داورفر» ، «عزتالله انتظامی»، «ایرج تاجبخش»، «جمیله شیخی» ، «عباس جوانمرد»، «عباس امجدی» و «جمشید لایق» هم بازی کرده بودند. |
۱۳۳۹ | تلهتئاتر «خانه اجارهای» | بازیگر | عزتالله انتظامی | در شهریور ۱۳۳۹ پخش شد و در آن «عزتالله انتظامی»، «علی آزاد» «علی نصیریان»، «جعفر والی» و «عزت پریان» هم بازی کرده بودند. |
۱۳۳۹ | تلهتئاتر «خودکشی» | بازیگر | علی نصیریان | نویسنده: «روبر دلاور» در تیرماه ۱۳۳۹ پخش شد و در آن «جمیله شیخی» و «علی نصیریان» هم بازی کرده بودند. |
گردآوری و تنظیم: گروه سرگرمی
منبع: مجله اینترنتی پارسی گو
درج مطالب مجله اینترنتی پارسی گو با ذکر منبع (www.parsigoo.com) بلامانع است.