مجله اینترنتی پارسی گو: با گران شدن بنزین، ماجرای اختراع خودروی آب سوز از مقالات و مطالب علمی به محافل اجتماعی کشیده شد. اما اختراع خودروی آب سوز خیال پردازی است یا واقعیت؟ با ما همراه باشید:
این روزها در میان افزایش قیمت بنزین خبری با عنوان آب سوز کردن خودرو منتشر شد که واکنشهای زیادی را در بر داشت. به نوشته باشگاه خبرنگاران جوان این روزها با حجم زیاد خبرهای آب سوز کردن خودرو مواجه شده ایم خبری که در میان افزایش قیمت بنزین، واکنشهای زیادی را در بر داشته و هنوز در میانه تائید و تکذیبها گرفتار مانده؛ بسیاری از مردم که نگران قیمت بنزین هستند به آن دل خوش کرده و امیدوارند بتوانند با ریختن آب در باک ماشینشان خودرو را به حرکت درآورند.
بحث خودروی آب سوز از کجا شروع شد؟
با انتشار فیلمی که شیلنگ آب را درون باک خودروی ۴۰۵ میگذارد و ماشین به حرکت در میآید. این فرد ادعا میکند که میتواند خودرو را با آب به راه بیندازد. این فرد حتی اقدام به راه اندازی سایتی کرده است و ادعا میکند که با نصب تجهیزات ۴.۵ میلیون تومانی میتواند یک خودرو را آب سوز کند. این ادعا در حالی مطرح میشود که غولهای صنعت خودرو سازی دنیا در حال ارائه خودروها هیبریدی و برقی هستند و درصدد هستند هزینههای حمل و نقل و آلودگیهای زیست محیطی را کاهش دهند اما تاکنون هیچ کدام موفق به همچین کاری نشده اند.
بسیاری از ما با شنیدن خبر آب سوز کردن خودروها با خود گفتیم چه اختراع عجیبی در صورتی که بحث خودروهای آب سوز، بحث جدیدی در فناوری خودرو نیست. حدود ۸۵ سال پیش غربیها این ادعا را مطرح کرده اند و چندین بار شکست خوردند. درواقع پیش از آنکه این ایده دستمایه ایرانیها شود، سالها پیش توسط غربیها مطرح شده و بسیاری از آنها به پرداخت جریمه و کلاهبرداری متهم شدند و بعد از مدتی به فراموشی سپرده شدند.
اما آیا این خودروی آب سوز اختراع نوابغ است یا نوابیغ؟. “نوابغ” افرادی هستند که نابغه هستند اما “نوابیغ” به کسانی اطلاق میشود که ادعای نبوغ دارند . در این بین برخی رسانهها آتش بر خرمن این ادعاها میزنند و باعث میشوند برخی از همین “نوابیغ”، ثروتهای کلانی را به جیب بزنند.
واکنشهای به خودروی آب سوز
در پی تبلیغات انجام شده مبنی بر پیشفروش تجهیزات آبسوز کردن خودروها، سازمان ملی استاندارد ایران اعلام کرد که هیچ مجوزی در این زمینه صادر نکرده است. امیرحسین کاکایی، عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت در واکنش به این خبر گفته است: مردم گول این تبلیغات را نخورند؛ خودروی آب سوز در آمریکا هم وجود ندارد. این موضوع پایهای در علم دارد، اما کاربرد روزمره نداشته و ضمانتی هم برای آن وجود ندارد؛ کسانی که ادعا میکنند خودروهای آبسوز دارند، در هیچ یک از مراجع معتبر صنعتی و رسمی کشور، مورد مطالعه قرار نگرفتهاند. برای ما عجیب است که چگونه اجازه تبلیغات چنین ادعاهایی داده میشود؟
به گفته او جایگزین کردن سوخت با آب بعد از مدتی به تمام اجزای داخلی موتور و خودرو آسیب زده و باید مبلغ کلانی بیشتر از هزینه سوخت و بنزین، هزینه تعمیر خودرو کرده و حتی قید کل خودرو را زد. رضا مفیدی، مدیرکل صنایع خودرو و نیرومحرکه وزارت صنعت، معدن و تجارت در این رابطه تاکید کرد: تاکنون هیچ مجوزی در خصوص پیشفروش تجهیزات خودروهای آبسوز صادر نشده است. سازمان ملی استاندارد ایران نیز اعلام کرد که هیچ مجوزی در زمینه تجهیزات آبسوز کردن خودروها صادر نکرده است.
این فرد؛ مدعی شده از ۲۶ کشور جهان دعوتنامه برای ارائه اختراعش دریافت کرده است اما به هیچکدام از این دعوتنامهها پاسخ نداده، زیرا میخواهد این تکنولوژی در اختیار مردم خودش باشد. او اظهار کرده به دلیل اتفاقی که برای اختراع قبلیش افتاده اختراع خود را در کشور ثبت نکرده و به دنبال گرفتن پتنتهای بینالمللی است. او حتی اعلام کرده ثبت اختراع آن در انگلستان انجام شده و برای ثبت آن در ایران نیز اقداماتی صورت گرفته است. این فرد مدعی است که قادر است سامانه را برای مسافت یکهزار کیلومتر بهشکل رایگان برای متقاضیان، نصب کند و ضمانتنامهای را دریافت کند؛ همچنین برای ۴۰ هزار کیلومتر یا دو سال گارانتی هم ارائه دهیم تا خیال متقاضیان نصب پکیج آب سوز راحت باشد.
خودروی آب سوز و تجربیات جهانی خودروی آب سوز
بحث خودروهای آب سوز، بحث جدیدی در فناوری خودرو نیست. درواقع پیش از آنکه این ایده دستمایه ایرانیها شود، سالها پیش توسط غربیها مطرح شده بود. گفته شده چارلز اچ گرت خودرویی با سوخت آب را «برای چند دقیقه» به نمایش درآورده است که این موضوع در ۸ سپتامبر سال ۱۹۳۵ در اخبار صبح دالاس اطلاعرسانی شده است. روش مورداستفاده الکترولیز آب به اکسیژن و هیدروژن بوده و گرت گواهی ثبت اختراعی را در همان سال ثبت کرد. این ثبت اختراع شامل نقشهای است که نشان میدهد یک کاربراتور شبیه به کاربراتورهای عادی، اما با صفحات الکترولیز در بخش پایینی خود کار میکند. گواهی ثبت اختراع گرت موفق به ارائه راهی برای شناسایی یک منبع جدید انرژی نمیشود. در سال ۱۹۸۰ استنلی مایر ادعا کرد که او قادر به استخراج انرژی از آب شده است. اگرچه برای توضیح این پدیده دچار تناقضگویی شد. دادگاهی در اوهایو در سال ۱۹۹۶ او را به جرم تقلب و کلاهبرداری گناهکار تشخیص داد.
در سال ۲۰۰۲ شرکت فنآوری هیدروژن کاربردی اختراعی به نام “Aquygen” را ثبت کرد. این شرکت ادعا کرد که قادر است یک وسیله نقلیه را تنها با سوخت آبی به حرکت درآورد. بنیانگذار شرکت، دنیس کلاین ادعا کرد در حال انجام مذاکرات با تولیدکنندههای بزرگ خودرو است و دولت آمریکا قصد تولید خودروی هامر را با استفاده از تکنولوژی وی دارد. در حال حاضر این شرکت دیگر ادعای تأمین سوخت خودرو بهوسیله آب را ندارد و میگوید تنها قادر به افزایش بهرهوری سوختهای هیدروژنی است.
در سال ۲۰۰۲ شرکت انرژی جهانی ژنزیس اعلام کرد که دستگاهی را آماده ورود به بازار کرده است که قدر به استخراج انرژی از آب با جدا کردن و ترکیب مجدد هیدروژن و اکسیژن است. در سال ۲۰۰۳ این شرکت اعلام کرد که این فناوری را برای به حرکت درآوردن خودرو ارتقا داده است. این شرکت بیش از ۲.۵ میلیون دلار از سرمایهگذاران دریافت نمود، اما هیچگاه دستگاهی را به بازار ارائه نکرد. در سال ۲۰۰۶ پاتریک کلی بنیانگذار شرکت انرژی جهانی ژنزیس در نیوجرسی به پنج سال زندان به دلیل سرقت و کلاهبرداری و بازپرداخت ۴۰۰ هزار دلار به خسارت دیدگان شد.
اما سوال بزرگی که ذهن همگان را مشغول کرده این است که اگر امکان استفاده از آب به جای سوخت وجود دارد حتما تاکنون خودروسازان جهانی باید به دست پیدا میکردند. خودروسازان خارجی سالانه ترلیونها دلار برای تحقیق و توسعه در علم خودرو سازی صرف میکنند، ولی تاکنون چنین ادعای مطرح نکرده اند.
در حال حاضر بالاترین فناوری که صنعت خودروی جهان در زمینه استفاده از سوختهای جایگزین به آن دست یافته، فناوری استفاده از هیدروژن در پیل سوختی است. در این فناوری که هیدروژن در پیل سوختی به انرژی الکتریکی برای به حرکت درآوردن خودرو تبدیل میشود و خروجی سیستم نیز آب است که از اگزوز خارج میشود. پیشبینی میشود ظرف ۱۰ تا ۲۰ سال آینده بیشتر خودروهای تولیدی در جهان از سوخت هیدروژن برای حرکت استفاده کنند، اما استفاده از آب برای به حرکت درآوردن خودرو حداقل تاکنون از نظر مبانی عقلی و علمی غیر ممکن است.
روش کار خودروی آب سوز ایرانی چیست؟
در توضیح مکانیزم فنی این خودرو گفته شده، در این روش جدید یک دستگاه (الکترولیز) درون خودرو قرار گرفته و زمانی که استارت زده میشود این دستگاه شروع به تولید هیدروژن میکند. این گاز وارد لوله ویژهای شده و سپس فشرده میشود تا مانند سوخت برای خودروها بکار گرفته شود. در این خودروها هیچگونه تغیری در سیستم موتور انجام نخواهد گرفت.
خودروی آب سوز و مبانی علمی رد ادعای آب سوز کردن خودرو
بنا به قوانین حاکم بر دنیای فیزیک، هیچگونه راهی برای استخراج انرژی از آب وجود ندارد. آب بهخودیخود، از لحاظ ترمودینامیکی مولکولی بهشدت پایدار محسوب میشود و به دلیل پیوند شیمیایی بسیار محکم بین هیدروژن و اکسیژن، آنتالپی تشکیل آن منفی (برابر با ۲۸۵.۸- کیلوژول بر مول) است. این یعنی برای شکستن پیوند بین اتمهای تشکیلدهندهٔ یک لیتر آب، باید تقریباً برابر با میزان انرژی مصرفی یک انسان بالغ در طول روز (حدود ۲۵۰۰ کیلوکالری) انرژی صرف کنید. تولید انرژی از آب، قوانین اول و دوم ترمودینامیک را نقض میکند. از آنجایی که هیچ ترکیب دیگری از هیدروژن و اکسیژن وجود ندارد که آنتالپی تشکیل آن منفیتر از آب باشد، انرژی موردنیاز برای شکستن پیوند هیدروژن و اکسیژن، همواره برابر (در حالت ایدئال) یا بیشتر از انرژی بهدستآمده از ترکیب مجدد این دو عنصر خواهد بود.
با توجه به اشارهٔ مکرر مدعیان ساخت خودروهای آب سوز به استفاده از آب برای تأمین سوخت موشک، لازم است گریزی به «علم موشکی» بزنیم. ناسا و دیگر سازمانها و شرکتهای فضایی برای فرستادن کاوشگر یا محموله به خارج از جو زمین، معمولاً از هیدروژن مایع بهعنوان سوخت در راکتهای خود استفاده میکنند. جالب است بدانید آژانسهای فضایی و شرکتهای ساخت موشک (مانند اسپیس ایکس) از گاز طبیعی برای تولید هیدروژن موردنیاز خود استفاده میکنند، نه آب.
بیایید فرض کنیم هیدروژن مورداستفاده در راکتها طی فرایند الکترولیز از آب به دست میآید. حتی در این صورت نیز نمیتوان گفت شرکتهای فضایی موفق به استخراج انرژی از آب شدهاند. در واقع منبع اصلی انرژی که باعث میشود یک راکت از جو زمین خارج شود، الکترسیتهای است که طی فرآیند الکترولیز فرضی، از آن برای جداسازی اتمهای آب استفاده شده است. در این میان، هیدروژن تنها نقش حامل انرژی را بر عهده دارد. با توجه به روش به دست آمدن الکتریسیتهٔ موردنیاز در فرآیند الکترولیز، منبع اصلی انرژی موشک درواقع ممکن است هر سوختی (از جمله سوختهای فسیلی یا اتمی) باشد. تمامی آنچه در بخشهای بالا گفته شد، در مورد خودروهای هیدروژنی و پیلهای سوختی نیز صادق است. منبع اصلی انرژی چنین خودروهایی، سوختی است که از آن برای تولید هیدروژن استفاده میشود، نه خود هیدروژن.
فرض کنید نیروگاهی با صرف مقادیر عظیم سوخت فسیلی، الکتریسیته تولید کند (بازده اکثر نیروگاههای حرارتی متداول به زحمت به بالای ۴۰ درصد میرسد) و سپس از الکتریسیته بهدستآمده توسط این نیروگاه، در آزمایشگاه برای تولید مصنوعی مولکولهای آن استفاده شود (بازده چنین فرایندی نیز طبیعتاً کمتر از صد درصد است). مشخص است که نمیتوان سوخت هیدروکربنی مصنوعی تولیدشده در آزمایشگاه را مجدداً در نیروگاه سوزاند و انتظار داشت انرژی بیشتری از آنچه صرف تولیدش کردهایم، به ما باز پس بدهد. به بیان ساده، «قوانین ترمودینامیک را نمیتوان دور زد». نکته بسیار جالب و قابلتأمل دیگر در رابطه با خودروهای آب سوز این است که اکثر مخترعان چنین خودروهایی ادعا میکنند تنها آلاینده فرایند ابداعی آنها، بخار آبی است که از اگزوز اتومبیل خارج میشود.
برای آب سوز کردن خودرو باید از یک دستگاه هیدرولیز کننده آب استفاده کنید. سپس هیدروژن حاصل از هیدرولیز آب را به درون موتور خودرو وارد کنید. سیستم ورود گاز هیدروژن به موتور خودرو کاملاً مشابه زمانی است که خودرو را به صورت دستی گازسوز میکنید. هیدروژن به نسبت از بنزین نیز سادهتر میسوزد، بنابراین چندان برای تنظیم کردن نسبت اکسیژن به هیدروژن مشکلی نخواهید داشت.
با استارت زدن، خودرو شروع به کار میکند؛ هرچند، چون سیلندر خودرو مناسب با سوختن بنزین طراحی شده است، در هنگام استفاده از این سیستم به موتور خودرو آسیب وارد میشود، این آسیب به موتور ماشین بیش از مقداری است که با گاز به آن آسیب وارد میآید. پس از مدتی استفاده از آب در خودرو، باتری اتومبیل از کار میافتد و نیاز به شارژ دوباره آن پیدا میکنید. با تکرار استفاده از آب در موتور خودرو، باتری بسیار زودتر از چیزی که فکر میکنید از کار خواهد افتاد؛ هرچند، استفاده از باتریهای خودروهای الکتریکی میتواند مشکل شما را تا حدودی حل کند.
حال با قبول این ادعا چرا تاکنون چرا این خودرو برای تکنسینهای خبره خودرو رونمایی نشده است؟ چرا تصویر یکی از مدارک و اسناد صادر شده برای این کشف بزرگ منتشر نشده است؟ چرا در سایت ثبت نام برای آب سوز کردن خودرو یک شماره تماس و راه ارتباطی قرار داده نشده است؟ یک سؤال فنی؛ چرا آب خروجی از اگزوز مجدداً به باک منتقل نمیشود تا خودروی آنها کلاً از سوختگیری بینیاز شود؟ چرا دولتی که روزانه ۷۰.۰۰۰.۰۰۰ دلار یارانه سوخت پرداخت میکند که بخش اعظم آن صرف بنزین میشود یعنی سالیانه ۲۵.۵۵۰.۰۰۰.۰۰۰ دلار با وجود این کشف به دنبال سرمایه گذاری روی این خودرو نیست؟
منتقدان بسیاری این اختراعات را ناشی از عدم درک درست از قوانین فیزیکی و علمی میدانند و بر این باورند چنین چیزی عملاً غیرممکن است و اگر هم وجود داشته باشد برای توانهای پایین و با محدودیت تولید در بازه زمانی کمی قابلاجرا است که حتی با هزینه بالاتری تولید برق صورت میگیرد. با وجود تمام این توضیحات باید باز هم از خود پرسید نوابغ یا نوابیغ؟ ولی قطعا در آینده نه چندان دور به کنه ماجرا پی خواهیم برد.
منبع: مجله اینترنتی پارسی گو
درج مطالب مجله اینترنتی پارسی گو با ذکر منبع (www.parsigoo.com) بلامانع است.