مجله اینترنتی پارسی گو: گوگل کردن و جستجو در گوگل، با توجه به نتایج آن، با هیچ چیزی قابل مقایسه نیست، اما با توجه به شرایط فعلی کشور، جویشگرهای بومی و موتورهای جستجوی ایرانی کارکرد دارد. بنابراین با توجه به اینکه در حال حاضر کاربران از کیفیت ارائه خدمت این جویشگرها رضایت ندارد، ضرورت دارد تا توجه ویژه ای به حوزه داشت تا اگر خدای نکرده کشور در شرایط بحرانی قرار گرفت، بتوان از آنها به عنوان جایگزین استفاده کرد.
«گوگل کردن» در تمام دنیا یک معنی دارد اما با قطع اینترنت در کشورمان این فعل کارایی خود را از دست داده و مردم برای پرس‌وجوهای خود سراغ «جویشگرهای بومی» رفته‌اند. طرحی که در زمان وزارت دکتر محمود واعظی آغاز و دو سال قبل متوقف شد اما هنوز در قالب یک پروژه خصوصی با امیدواری نفس می‌کشد.
تحقیقات اولیه در حوزه جویشگر بومی در سال ۸۷ در پژوهشگاه فناوری اطلاعات آغاز شد. آن زمان بخش فارسی زبان گوگل ضعیف بود اما گوگل به شکل غیرمنتظره‌ای رشد کرد. به گفته مجری طرح جویشگر بومی، سرعت پژوهش‌های ما به گوگل نرسید. طرح جویشگر بومی زمان حضور دکتر محمود واعظی در وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات مطرح شد و پس از اتمام وزارت او، طرح بسته شد و خاتمه پیدا کرد.
مجری طرح پروژه جویشگرهای بومی معتقد است نمی‌توان توقع داشت پروژه‌ای که نزدیک به دو سال است هیچ‌گونه حمایتی از آن صورت نگرفته، رشد کند و بتواند حضور ۲۰۰ برابری کاربران در بستر خود را ساماندهی کند. هر چند او معتقد است با کمک‌های صورت گرفته و دانش فنی که در اختیار طراحان این جویشگر است، آنها توانسته‌اند با سرعت خوبی پیش بروند.
مجری طرح پروژه جویشگرهای بومی: رقابت با غولی به اسم «گوگل» سخت است
علیرضا یاری مجری طرح پروژه جویشگرهای بومی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره پیشینه این طرح و این که حمایت دولت از جویشگر بومی به چه شکل بوده است، توضیحاتی داد. او معتقد است نمی‌توان توقع داشت پروژه‌ای که نزدیک به دو سال است هیچ‌گونه حمایتی از آن صورت نگرفته، رشد کند و بتواند حضور ۲۰۰ برابری کاربران در بستر خود را ساماندهی کند. هر چند او معتقد است با کمک‌های صورت گرفته و دانش فنی که در اختیار طراحان این جویشگر است، آنها توانسته‌اند با سرعت خوبی پیش بروند.
یاری درباره طرح جویشگر بومی گفت: دو موتور جست‌وجو و چند پروژه دیگر مانند ترگمان، نقشه فارسی‌مپ، مسیریاب و… در این طرح تعریف شدند. برای موتور جستجوی پارسی‌جو فضا و سرورها توسط وزارت ارتباطات تامین و همین امکانات برای موتور جستجوی «یوز» از سوی سازمان فناوری اطلاعات ایران تهیه شد.
یاری اشاره کرد: این‌ها از نظر فنی رشد بسیار خوبی داشتند، مشکل عمده‌شان بحث بازارشان بود چون مردم به آن مراجعه نمی‌کردند. نهایت روزانه کلیک سرچ عددی معادل ۵۰۰ هزار بود که این برای یادگیری هوش مصنوعی و توسعه موتور جست‌وجو عدد بسیار کمی است. ضمن اینکه مردم هنوز خیلی به آن اعتماد ندارند و به همین واسطه نمی‌تواند درآمدزایی کند.
مجری طرح پروژه جویشگرهای بومی اضافه کرد: بیشترین میزان درآمد موتورهای جست‌وجو از مراجعه مردم است. اگر تبلیغاتی روی سایت وجود داشته باشد، با هر کلیک پولی به حساب موتور جستجو واریز می‌شود. بالای ۹۰درصد درآمد گوگل از تبلیغات کاربران است.
یاری در خصوص عدم موفقیت جویشگربومی در جذب کاربر گفت: آنها باید با غولی مانند گوگل رقابت کنند. موتور جستجویی که میلیون‌ها سرور دارد، دارای محدودیت نیست و در بهترین دیتاسنترهای دنیا سرویس می‌دهد. طبیعتا مردم با آن راحت‌تر هستند چون می‌تواند به سادگی مشکل مردم را حل کند. شاید به همین دلیل است که موفق نشدند.
او با تاکید بر اینکه قطع اینترنت نمی‌تواند راه مناسبی برای ترغیب کاربران در جهت پیوستن به جویشگر بومی باشد، افزود: باید در این خصوص سیاستگذاری شود. آن زمان ما پیشنهاد دادیم برای جذب مخاطب و بالا رفتن تعداد کاربران، سیاستی در پیش بگیرند تا سایت‌های دولتی که کانتنت مربوط به مردم و کسب و کارها ندارند، فقط از طریق موتورهای جستجوی بومی در دسترس قرار بگیرند. مانند کاری که کره با ۴۵میلیون جمعیت کرد و به موفقیت نسبی رسید.
وی تاکید کرد: در کشور چین برای موفقیت پیامرسانهای بومی شروع کردند به فیلترکردن. به نظر ما این سیاست درستی نیست. حرف ما این بود که شهروندان برای پیگیری یارانه‌شان به سایت گوگل متصل نشوند. یکراست از پیام‌رسان بومی آن را دنبال کنند.
باید قبول کنیم موتور جستجوی ما و اغلب کشورهای جهان، از نظر سرور، مسائل فنی و دقت نسبت به گوگل برتری خاصی ندارند که از طریق آن موفق به جذب مخاطب شود، نکته‌ای که باید به آن توجه کرد همین سیاستگذاری‌هایی است که از آن صحبت می‌کنم.
وی اشاره کرد: در خصوص راه‌اندازی و توسعه جویشگر بومی مصوبه وجود دارد و مهندس واعظی در زمان وزارت‌شان از این طرح حمایت کردند اما مصوبات به مرحله اجرا در نیامدند. دو سال است که به تیم‌هایی که این سایت‌ها را راه‌اندازی کرده و در حال توسعه آن هستند، بودجه‌ای تعلق نگرفته است. تنها کاری که برای‌شان انجام شده، دسترسی به سرورهایی است که سال ۹۳به آنها واگذار شده است.
سوالی که بسیاری از کاربران درباره جویشگرهای بومی مطرح می‌کنند، این است که چرا این همه پول برای راه‌اندازی جویشگر هزینه شده اما حالا که به آن نیاز داریم، هیچ خبری نیست؟ یاری در پاسخ می‌گوید: نمی‌توان یک پروژه را دو سال به حال خود رها کرد، بعد یک‌دفعه با رخ دادن اتفاق این‌چنینی توقع داشت مثل گوگل کار کند. از تیم ۵۰نفرهای که برای راه‌اندازی پارسی‌جو تشکیل شد، چند نفر بیشتر باقی نمانده‌اند.
نزدیک دو میلیارد تومان به پارسی‌جو پرداخت شد اما مگر این مبلغ می‌تواند همه هزینههای مربوط به سایت، ابزارهای مورد نیاز و حقوق کارمندان را برای این مدت طولانی تامین کند؟ ما این بودجه را دادیم تا سایت سرپا باشد. الان هم سرپاست. اما به دلیل یک اتفاق، درخواست کاربران به سایت ۲۰۰برابر شده و پارسی‌جو سروری ندارد که بتواند به نیاز همه پاسخ دهد.
دکتر یاری می‌گوید: هجوم کاربران در شرایطی است که حتی کارمندان پارسی‌جو نیز به دلیل هجوم کاربران برخی اوقات نمی‌توانند از یزد به سرورهای خود وصل شوند و مشکلات را رصد کنند. در شرایط بحران نمی‌توان این مشکلات را به سادگی حل کرد. باید قبل از شروع بحران به حال آن فکری می‌شد.
طی این دو سه روزه افرادی که مسئول راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات بودند، به مشکلاتی مانند پهنای باند و اتصال به آی.ایکس.پی را تسهیل کردند تا بتوانند سرعت جویشگر پارسی‌جو را تا حد خوبی بالا ببرند.
یاری می‌گوید قطعی اینترنت فرصتی شد برای برنامه‌ریزی در حوزه جویشگرها. ما متوجه شدیم وقتی بار زیادی به جویشگر وارد می‌شود کجا دارای نقطه ضعف است و زمانی که اینترنت ما قطع است در رینگ شبکه ملی اطلاعات چقدر می‌توانیم پاسخگو باشیم. الان شبکه ملی متصل است اما اگر خدمات بر بستر آن فعال نباشند، ارزشی ندارد. طی این دو سه روز خدماتی از این دست بر بستر شبکه ملی اطلاعات با پیشرفت خوبی رو به رو شده‌اند.
مدیر اجرایی موتور جست‌وجوی پارسی‌جو: برای رشد جویشگرها، نیاز به نظارت و حمایت حاکمیت داریم
دو سال است که تیم طراح جویشگر بومی، بودجه‌ای برای توسعه کارشان دریافت نکرده‌اند. تنها کمکی که از سوی حاکمیت به آنها می‌شود این است که سرورها در دسترس‌شان است و می‌توانند از آن استفاده کنند.
مدیر اجرایی موتور جستجوگر پارسی‌جو که این روزها شاهد هجوم کاربران به این جویشگر بومی است، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: سال ۸۹ کارمان را شروع کردیم. آن زمان بودجه‌ای وجود نداشت. ما پارسی‌جو را به چشم یک پروژه درآمدزا می‌دیدیم. مانند بایدو، گوگل و… اما از سال ۹۳ و با وزارت دکتر واعظی طرحی راه افتاد به نام جویشگر بومی و برای توسعه آن بودجه‌ای در نظر گرفتند.
این حمایت‌ها تا سال ۹۶ ادامه داشت و بعد از آن دیگر کسی سراغ جویشگر بومی را نگرفت. اما تیم پارسی‌جو به چشم یک کار خصوصی به این پروژه نگاه کردند. شرکت ما محصولات مختلفی دارد که یکی از آنها سرچ انجین (Search Engine ) یا موتور جستجو است که توسعه و پشتیبانی آن را هنوز هم انجام می‌دهیم.
امیرعلی خیراندیش با اشاره به اینکه طی این دو سه روز سعی کردند مشکلاتی که وجود داشت را به حداقل برسانند تا تجربه کاربری خوبی رقم بخورد، گفت: موتورهای جستجوی بومی معمولا در کشورهای غیر انگلیسی زبان و توسعه یافته به وجود می‌آیند. کشورهای کره جنوبی، چین و روسیه هر کدام سه موتور جستجو دارند که همگی قوی هستند. با وجود اینکه گوگل هم در اغلب این کشورها در دسترس است، اما موتور جستجوی بومی توانسته به موفقیت برسد.
خیراندیش دلیل موفقیت را در سه چیز می‌داند: کیفیت موتور، محتوا و رگولاتوری. در بحث کیفیت که برعهده طراحان و توسعه‌دهندگان موتور جستجو است. به این شکل که باید برای موتورها سرویس‌های مختلف تعریف شود، مقیاس پذیر باشند، سرعت‌شان مناسب بوده و پایدار باشند. این کار برعهده شرکت‌هاست.
بحث بعدی محتواست. این که محتوای بهتری نسبت به نمونه خارجی، در اختیار کاربر قرار بگیرد. مثلا در کره جنوبی تمام پایان‌نامه‌ها و شماره تماس‌ها در اختیار موتور جستجوهای بومی قرار می‌گیرد و به همین واسطه ۹۸ درصد پرس و جوهای کره جنوبی به سمت موتورهای جستجوگر بومی می‌رود.
وی افزود: تنظیم مقررات و رگولاتوری بحث دیگری است که دولت‌ها قوانین حمایتی در راستای حمایت از تولید داخل و منافع کشور، تنظیم می‌کنند. مثلا در کره جنوبی، شرکت‌های سامسونگ و ال.جی ملزم هستند موتور جستجوگر بومی را در تمام دیوایس‌ها اعم از موبایل، کامپیوتر، لپ‌تاپ و… به شکل دیفالت (پیش فرض)قرار بدهند.
مدیر اجرایی موتور جست‌وجوی پارسی‌جو با بیان این که هر چقدر کاربر در سیستم‌های نرم افزاری حضور داشته باشد، باگ‌های آن بیشتر مشخص می‌شود؛ گفت: همانطور که گفتم برای این که کاربران از موتور جستجوی بومی بیشتر استفاده کنند، به رگولاتوری و محتوا نیاز است که برعهده حاکمیت است. اگر کشور به این نتیجه برسد که در راستای توسعه جویشگر بومی قدم بردارد، قطعا ما خوشحال می‌شویم و بیشتر از الان برای دستیابی به هدف تلاش می‌کنیم.
او در خصوص کارهای فنی که برای دسترسی کاربران به موتور جستجو انجام داده‌اند، گفت: سرورهایی که در اختیار داریم برای کاربرانی که این روزها ۲۰۰ برابر شده‌اند، اندک است به همین دلیل امروز با اعمال برخی تغییرات فنی اصطلاحا موتور را سبک‌تر کردیم.
خیراندیش اشاره کرد: در حالت عادی روزی ۳۰۰ تا ۴۰۰هزار پرس و جو به سمت ما می‌آمد اما از صبح دوشنبه که ورود کاربران به پارسی‌جو شدت گرفت این میزان ۲۰۰برابر شده است و این برای ما خارج از تصور بود و نتوانستیم آن‌طور که دوست داریم به آنها خدمات بدهیم.
او در پایان افزود: امیدوارم برنامه مدون و نقشه راهی وجود داشته باشد که مردم بتوانند از منافع واقعی شبکه ملی اطلاعات استفاده کنند. ما به عنوان پارسی‌جو نمی‌خواهیم با ایجاد محدودیت در دسترسی به موتورهای جستجوی خارجی، کاربران به سمت استفاده از پارسی‌جو ترغیب شوند. درست مانند کشورهای دیگر که موتور جستجوی بومی در کنار گوگل رشد کرده و به درآمدزایی رسیده است.
منبع: مجله اینترنتی پارسی گو
درج مطالب مجله اینترنتی پارسی گو با ذکر منبع (www.parsigoo.com) بلامانع است.